 Theo Đông y, nguyên nhân gây ngứa mùa đông là do phong hàn bên ngoài tác động, khiến cơ thể phản ứng lại sinh dị ứng, mẩn ngứa, mề đay. Còn Tây y cho rằng, mùa đông hanh khô, lạnh lẽo, chức năng điều tiết của tuyến mồ hôi, tiết bã bị hạn chế, lượng máu cung cấp cho da giảm… khiến da mất nước và khô rát, da sẩn phù, bong tróc gây ngứa nhiều hơn các mùa khác. Để bảo vệ da trong mùa lạnh, ngăn ngừa các bệnh về da nên lưu ý thực hiện các biện pháp sau đây: Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Ăn nhiều loại rau có màu đậm, các loại củ quả như cà rốt, dưa, cam... có nhiều betacaroten, cần thiết cho da. Giảm thiểu các loại hành, tỏi... chứa nhiều sulfur kích thích da. Bạn cần bổ sung đủ 2 lít nước/ ngày nhằm duy trì độ ẩm và hạn chế tình trạng bong tróc. Với những người có làn da quá khô, có thể sử dụng các viên uống cấp nước cho da để cải thiện tình trạng khô và ngứa ngáy. Giữ vệ sinh cho da: Nên vệ sinh da mặt và da toàn thân bằng các sản phẩm làm sạch dịu nhẹ để loại bỏ bụi bẩn và tế bào chết mà không làm da bị khô và kích thích. Dưỡng ẩm cho da 2 lần/ ngày. Vào mùa đông, bạn nên lựa chọn các sản phẩm dưỡng ẩm có kết cấu dày để làm giảm tình trạng thoát hơi nước. Hoặc có thể tận dụng tinh dầu tự nhiên như dầu argan, dầu dừa, dầu ô liu,… nhằm dưỡng ẩm cho da và cải thiện tình trạng ngứa. Khi tắm chỉ nên dùng nước đủ ấm, không chà xát mạnh. Nên dùng các loại sản phẩm xà phòng, sữa tắm có tác dụng diệt khuẩn và thân thiện với làn da để đạt được mục đích loại bỏ vi khuẩn và bảo vệ da tốt hơn. Giữ ẩm cho da: Không nên sử dụng nước quá nóng, tránh tiếp xúc với các chất tẩy rửa mà không sử dụng bao tay. Dùng kem dưỡng ẩm phù hợp với làn da, nhất là những lúc vừa tắm xong. Cần sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà để tăng độ ẩm trong không khí, giảm khô da và hạn chế bùng phát các bệnh da liễu mãn tính. Giữ ấm tay chân: Muốn ngăn chặn bị cước tay chân (cước là các đầu ngón tay, ngón chân bị sưng căng cứng, nổi màu đỏ mà đặc biệt là rất ngứa) thì trước hết cần giữ ấm cho mặt, nhất là mũi, tai. Vì đây là nơi gặp lạnh sẽ bị co thắt mạch, sau đó lan ra khiến tay chân tím tái... Ngoài ra, việc luyện tập thể dục hằng ngày cũng rất quan trọng đối với sức khỏe của bạn nói chung và làn da nói riêng. Luyện tập và lao động vừa sức giúp khí huyết lưu thông, da được nuôi dưỡng tốt hơn. Bạn cũng đừng hút thuốc lá vì nicotin làm mạch máu co hẹp, giảm lưu thông máu tới nuôi dưỡng da. Nếu bạn là người có cơ địa dị ứng thì cần giảm thiểu thời gian sống trong môi trường có độ ẩm ít vì da dễ bị khô, dễ bị kích thích, làm tái phát bệnh dị ứng da theo mùa. Bạn phải luôn giữ ấm cơ thể, nhưng tránh mặc quần áo bằng chất liệu len, bố... vì dễ gây kích ứng da. Bạn cũng không nên mặc quần áo quá chật để tránh khỏi bị cọ xát, dễ gây kích thích tại chỗ. Các mỹ phẩm có tính giữ ẩm da như cetaphil, lacticane phù hợp với bạn và có tác dụng giúp cho da không bị khô, bong tróc vảy. Bạn cần tránh những thức ăn dễ gây dị ứng như hải sản, các chất được lên men như dưa, cà muối chua... Một điều lưu ý nữa là bạn phải tránh tiếp xúc với các loại hóa chất dễ gây kích ứng da, nhất là các chất đã gây cho da bạn bị kích ứng trước đây. Ngoài ra, nếu ngứa nhẹ (dị ứng, mẩn ngứa, mề đay do lạnh) không cần dùng thuốc, chỉ cần kiêng gió, lạnh, tắm nước lạnh và nóng quá, nhộng, tôm cá nhỏ… và dùng một số cách sau đây: Cách 1: Khi mưa rét rất dễ bị nổi mẩn, mề đay hãy lấy quần áo khô cho vào chảo rang nóng rồi mặc vào sẽ hết dị ứng mề đay do mưa lạnh. Hoặc dùng áo/quần vải, lụa rang nóng xoa khắp vùng bị mẩn ngứa, dị ứng là khỏi. Cách 2: Lá tía tô (tác dụng tán phong hàn, chữa phong hàn ngoại cảm), kinh giới (giúp trừ phong hàn, giúp giải cảm, chữa dị ứng, lá đinh lăng (giúp giải độc mát gan, chữa dị ứng, rau má (giúp giải độc, mát gan, chữa dị ứng, bổ máu…). Mỗi lá trên lấy 50g tươi - hoặc 30g khô – cho vào máy xay sinh tố, hoặc sắc lấy nước uống tới khi hết ngứa. Cách 3: Mật ong 2 muỗng (30ml), đun nóng thoa lên chỗ da đang ngứa, để yên 15 phút, rửa sạch. Mật ong dưỡng ẩm tự nhiên, kháng khuẩn, phục hồi vùng da bị hư tổn, chống ôxy hóa tốt. Cách 4: Nước hoa hồng và glycerine Glycerine hòa đều, thoa lên da, giúp da dưỡng ẩm tự nhiên. Cách 5: Lô hội (gọt vỏ, dùng phần nhựa trong suốt) thoa lên chỗ đang ngứa, giúp giữ nước, da se khít mịn màng, tạo màng bảo vệ chống chất bẩn xâm nhập qua lỗ chân lông. Cách 6: Tắm bằng nước ấm có pha bột nở (baking soda), tỷ lệ 3 phần bột nở, 1 phần nước. Ngâm mình 30-60 phút/ngày sẽ giảm ngứa. Sau khi tắm dùng khăn mềm thấm nhẹ trên vùng da ngứa. Cách 7: Chườm khoai tây: Sử dụng khoai tây chưa mọc mầm, cạo sạch vỏ, thái lát mỏng sau đó đắp lên da. Giữ trong 15 phút và rửa lại bằng nước sạch có tác dụng là dịu da, cấp ẩm ngắn hạn và giảm ngứa. Cách 8: Chườm lá kinh giới: Nhặt bỏ phần rễ và lá úa sau đó đem ngâm rửa phần thu được với nước muối loãng. Sau đó vớt lá kinh giới ra, để ráo nước vào thái nhỏ, sao trên chảo nóng. Sử dụng khăn mặt bọc kín và chườm lên da giúp mạch máu lưu thông, giảm ngứa và sẩn phù. Cách 9: Tắm lá chè xanh: Rửa sạch phần lá chè sau đó đem đun cùng 2 lít nước trong thời gian khoảng 20 phút. Sau đó sử dụng phần nước để ngâm rửa vết thương hoặc tắm toàn thân để làm sạch bụi bẩn, mẩn ngứa và se vết thương và chống oxy hóa. Ngứa da do thời tiết không thể chữa khỏi hẳn, mà chỉ chữa khỏi theo từng đợt. Với một số người trời ấm là cơn ngứa cũng hết. Vì vậy, khi thấy da mẩn ngứa cần giữ vệ sinh, tránh gãi mạnh để không bị viêm nhiễm. Nếu ngứa tiến triển nặng cần đi khám chuyên khoa để được chỉ định dùng thuốc, không tự ý mua thuốc về dùng./. Tăng cường công tác phòng, chống dịch Covid-19 và các dịch bệnh mùa đông - xuân năm 2021-2022
Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình > Tư vấn GDSK > Y học dân tộc - PHNC
Ngứa do lạnh
Ngày đăng: 02/08/2017 Bản in
Mùa đông đã đi qua hơn một nửa và mọi người đang háo hức chờ đón một mùa xuân mới đến. Nhưng đối với một số người, thời tiết lạnh của mùa đông hay cả cái rét ngọt của mùa xuân là một nỗi sợ, không phải họ không chịu được lạnh hay không… đủ quần áo ấm mà vì bị một chứng bệnh có liên quan đến nhiệt độ thấp: chứng dị ứng do lạnh. Thế nào là dị ứng do lạnh? Dị ứng do lạnh là hiện tượng các phản ứng dị ứng của cơ thể xảy ra khi nhiệt độ xuống thấp. Hiện tượng này thường biểu hiện khi nhiệt độ môi trường xuống thấp dưới 4,4oC nhưng cũng có những người bị dị ứng ở nhiệt độ cao hơn. Ngoài ra, gió và độ ẩm cao cũng là những yếu tố góp phần vào việc gây dị ứng khi nhiệt độ xuống thấp.
Bác sĩ Bệnh viện Da liễu Hà Nội đang khám cho một bệnh nhân bị ngứa da do lạnh. Ảnh: Thái Hà
Nguyên nhân của chứng dị ứng do lạnh đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Có thể da của những người bị chứng bệnh này trở nên nhạy cảm hơn khi nhiệt độ xuống thấp. Dị ứng do lạnh cũng có thể liên quan đến yếu tố di truyền, viêm nhiễm virut hoặc một số các yếu tố bệnh lý khác. Nhiệt độ thấp là một tác nhân kích thích sự giải phóng các chất như histamin gây các phản ứng dị ứng toàn thân hoặc khu trú. Ai có nguy cơ bị dị ứng do lạnh? Dị ứng do lạnh có thể xảy ra ở mọi nhóm tuổi và không có sự khác biệt giữa nam và nữ. Tuy nhiên, người ta thấy ở lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng thì hay bị hơn và các triệu chứng của bệnh thì giảm dần khi trẻ lớn lên. Dị ứng do lạnh cũng gặp ở người sau nhiễm virut, sau viêm phổi do mycoplasma… Người mắc các bệnh mạn tính như viêm khớp dạng thấp, viêm gan, các bệnh tim phổi mạn tính cũng có nguy cơ cao bị dị ứng khi nhiệt độ xuống thấp. Gần đây, một số nghiên cứu cũng cho thấy chứng dị ứng do lạnh có tính chất gia đình (liên quan đến gen), một gia đình có nhiều người cùng bị bệnh hoặc ở những gia đình có người mắc các bệnh tự miễn cũng dễ dàng bị dị ứng khi lạnh hay có biểu hiện hội chứng giả cúm do thời tiết. Biểu hiện Biểu hiện của dị ứng do lạnh bao gồm các triệu chứng như mẩn ngứa, nổi ban đỏ vùng da bị tiếp xúc với không khí lạnh. Ngoài ra, tay, chân bệnh nhân có thể nề đỏ, ngứa nhiều sau khi cầm các đồ vật có nhiệt độ thấp, phù nề môi, lưỡi, thanh môn sau ăn kem, nước đá. Trường hợp bệnh nhân bị phù nề thanh môn có thể gây suy hô hấp cấp và tử vong nhanh nếu không được cấp cứu kịp thời. Một số trường hợp có biểu hiện toàn thân khi bệnh nhân tắm trong nước lạnh hoặc đi vào vùng thời tiết quá lạnh mà không đủ quần áo ấm. Trong những trường hợp này, các biểu hiện toàn thân có thể có như ngất xỉu, tụt huyết áp, mẩn đỏ hoặc phù quink toàn thân, hết sức nguy hiểm và có thể gây tử vong cho bệnh nhân. Biểu hiện dị ứng của cơ thể do lạnh thì rất khác nhau ở từng đối tượng cả về mức độ và thời giai. Có bệnh nhân chỉ mẩn ngứa nhẹ do lạnh và triệu chứng hết nhanh trong vòng nửa giờ sau khi thôi tiếp xúc với không khí hoặc vật thể lạnh trong khi người khác thì có phản ứng dữ dội toàn thân và các triệu chứng chỉ mất đi sau nhiều ngày, thậm chí nhiều tháng. Điều trị thế nào? Việc xử trí chứng dị ứng do lạnh phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của triệu chứng. Việc đầu tiên là tách bệnh nhân ra khỏi môi trường hoặc vật thể gây lạnh như đưa bệnh nhân từ ngoài trời lạnh vào nhà, ủ chăn hoặc sưởi ấm. Nhiều khi các triệu chứng giảm hẳn sau khi bệnh nhân không còn bị lạnh. Sau đó, có thể cho bệnh nhân uống nước ấm và sử dụng một số thuốc chống dị ứng như kháng histamin, prednisolon (đường uống hoặc tiêm nếu cần). Trường hợp bệnh nhân có biểu hiện nặng, phải tuân thủ theo các phác đồ cấp cứu như đảm bảo hô hấp, tuần hoàn, khí dung adrenalin (nếu có phù thanh môn gây suy hô hấp cấp) hoặc tiêm (dưới da, tĩnh mạch) nếu có biểu hiện như sốc phản vệ cộng thêm với các thuốc đường tĩnh mạch khác như methylprednisolon đồng thời theo dõi bệnh nhân hết sức chặt chẽ. Sau khi bệnh nhân đã ổn sẽ chuyển sang dùng các thuốc theo đường uống cho tới khi hết các triệu chứng. Cần giữ ấm cơ thể Người bị dị ứng do lạnh nên tránh đi ra ngoài trời lạnh hoặc chú ý mặc ấm, khăn quàng bịt mặt hoặt đeo khẩu trang dày khi phải ra ngoài để tránh hít thở không khí quá lạnh; nên tránh tiếp xúc hoặc ăn uống những đồ lạnh quá như nước đá, bia lạnh; những người có sở thích bơi lội nên tránh đi bơi hoặc bơi tại các bể bơi trong nhà hoặc nước đã được sưởi ấm.
Trang bị đủ ấm khi đi ngoài trời lạnh để phòng tránh dị ứng. Ảnh: Hoàng Hà
Tất cả những người có tiền sử đã bị hoặc có nguy cơ bị dị ứng do lạnh nên được tư vấn bởi những thầy thuốc chuyên khoa dị ứng để tự chủ động phòng ngừa và xử trí khi có biểu hiện dị ứng xảy ra do lạnh. Ở những người thường xuyên bị dị ứng do lạnh, có thể uống thuốc kháng dự phòng ngay trước khi phải làm việc hoặc đi vào vùng có nhiệt độ thấp. ( Theo dantri.com.vn)
Lần xem: 32967
Bài viết khác
Tin nổi bật
|
