01. Sự tăng tiết bã nhờn
Hiện tượng này xảy ra khi bã nhờn được sản xuất quá nhiều. Về mặt sinh lý, tuyến bã nhờn tiết ra một chất dầu gọi là bã nhờn nhằm bôi trơn tóc và da.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự sản xuất bã nhờn như hóc-môn, khí hậu, việc dùng thuốc và các yếu tố di truyền.
Quá trình tiết bã nhờn bị xáo trộn có thể gây nên chứng Viêm da Tiết bã, một loại viêm phổ biến khiến da bị bong tróc, đóng vảy trắng hoặc vàng ở các khu vực da nhờn như ở đầu hoặc bên trong tai. Tìm hiểu thêm về Sự tăng tiết bã nhờn.
>>> Xem thêm: Mụn dị ứng trên da mặt: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý hữu hiệu
02. Sự tăng sừng
Sự tăng sừng là hiện tượng lớp sừng (lớp ngoài cùng của biểu bì) phía ngoài da dày lên. Những lớp tế bào chết bị sừng hóa bất thường khiến các ống dẫn của tuyến bã nhờn bị bịt kín, làm nhiễu loạn hoặc gián đoạn quá trình tiết bã nhờn. Việc da sản xuất quá nhiều bã nhờn (sự tăng tiết bã nhờn) kết hợp với việc tích tụ các lớp tế bào chết (sự tăng sừng) xảy ra ở nang lông dẫn đến sự bít tắt lỗ chân lông. Hiện tượng này khiến các vách nang phình lên, dẫn đến sự hình thành mụn đầu trắng, hoặc mụn đầu đen nếu phần bít tắt ấy ở gần bề mặt da.
03. Quá trình thâm nhập của vi sinh vật
Một số vi khuẩn thông thường sống trên da một cách vô hại (propionibacteria) có thể phát triển mạnh và thâm nhập các nang bị bịt kín, dẫn đến sự hình thành các nốt sần, mụn mủ, mụn bọc hoặc mụn nang .04. Sự viêm nhiễm
Hậu quả của những hiện tượng trên khiến da ửng đỏ và viêm nhiễm. Trong một vài trường hợp, các vách nang vỡ ra ở giai đoạn cuối của quá trình viêm nhiễm. Chất béo, axit béo, tế bào sừng (đã chết), vi khuẩn và các mảnh tế bào được giải phóng, tạo thành các vết viêm nhiễm rộng và sâu ở các mô lân cận.
>>> Xem thêm: 10 cách trị mụn ẩn dưới da hiệu quả được các chuyên gia da liễu khuyên dùng
1. Mụn từ đâu mà có? các nguyên nhân gây ra mụn các nguyên nhân gây ra mụn
Theo nghiên cứu, mụn xuất hiện là kết quả của nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng nhìn chung có thể kể đến hai yếu tố chính là nội tiết tố (hormone) và các vi khuẩn sống ở nang lông. Sự mất cân bằng nội tiết tố khiến cho tuyến bã ở da hoạt động thái quá làm tiết nhiều bã nhờn, trong khi miệng nang lông lại bị bít kín dẫn đến việc chất bã nhờn ứ đọng lại ở lỗ chân lông tạo thành nhân mụn (comedone). Khi nhân mụn thành hình và có quá nhiều bã nhờn làm cho lỗ chân lông bị bít kín sẽ sản sinh ra một loại vi khuẩn có tên là Propionibacterium acnes, dẫn đến viêm nhiễm da, hình thành mụn mủ, mụn bọc.
2. Các cấp độ của mụn: Mụn đầu trắng: thường nằm gọn trong lỗ chân lông, không nổi lên bề mặt làn da và được gọi là mụn cám. Mụn đầu đen: một phần nhân mụn nổi lên khỏi lỗ chân lông và được gọi là mụn trứng cá đầu đen. Khi 2 loại mụn này bị tác động, cấu trúc bị thay đổi sẽ dẫn tới sự phát triển của rất nhiều loại thương tổn - lúc này, chúng có thể biến thành những nhọt đầy mủ. Khi mụn đầu trắng bị “kéo” ra khỏi nang lông, nhọt sẽ hình thành. Chất dầu sẽ hóa rắn, các tế bào chết trong lỗ chân lông và vi khuẩn sẽ nhanh chóng tập hợp, tạo ra mụn mủ - viêm da. Nếu mụn mủ tiếp tục bị viêm, sẽ hình thành các mụn thể nang.
Các thể nang này khi bị “phá vỡ” sẽ chỉ khỏi tạm thời (hình thành mụn mủ mới) hoặc trở thành sẹo vĩnh viễn.
3 .Điều trị và phòng ngừa mụn trứng cá.
Hiện chưa có phương pháp nào giúp phòng mụn trứng cá hoàn toàn. Do vậy, giúp phòng ngừa và điều trị hiệu quả mụn trứng cá cũng như ngăn ngừa mụn mọc thêm, các bác sĩ chuyên khoa da liễu đưa ra phác đồ khuyến cáo chung: - Chăm sóc da đều đặn mỗi ngày, rửa mặt nhẹ nhàng, rửa sạch mặt trước khi đi ngủ, ngay khi ra đường về không chà xát da quá mạnh và quá thường xuyên, tôn trọng cấu trúc da. Không tự ý cạy, nặn mụn. - Tránh làm việc gây đổ mồ hôi quá nhiều. Tắm và lau sạch cơ thể sau khi ra nhiều mồ hôi. - Trường hợp mụn mủ có thể bôi chế phẩm chứa kháng sinh, kháng khuẩn (khi dùng kháng sinh đường uống phải theo chỉ dẫn của bác sĩ), hoặc một số chế phẩm giúp giảm sừng hóa, tan nhân mụn. - Không thoa các loại mỹ phẩm lên da, nhất là dạng crème (kem), dạng dầu... - Không dùng corticoide. - Kết hợp uống các thảo dược có tác dụng từ từ giúp tái lập cân bằng sinh lý da, tăng hiệu quả điều trị mụn trứng cá của các thuốc tác dụng tại chỗ. Từ đó tạo tác dụng hiệp đồng giúp mụn trứng cá nhanh khỏi hơn đồng thời giảm nguy cơ mụn mọc thêm và tái phát. - Đảm bảo chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ, hạn chế stress. Giảm bớt căng thẳng tinh thần trong cuộc sống. - Kiêng ăn các thức ăn ngọt - béo như chè, bánh ngọt, chocolate, xoài, sầu riêng... - Tránh để táo bón
Trường hợp viêm da nặng, người bệnh nên đến bệnh viện, phòng khám chuyên khoa da liễu để khám và điều trị.
Ths-BS Lê quý Hồng Phát, khoa da liễu bệnh viện đa khoa Tâm Trí Đà nẵng
Bạn đang phải khổ sở vì làn da có quá nhiều mụn? Ngoài những tác nhân về sinh lý, thực chất còn có cả những thói quen xấu chính là nguyên nhân gây mụn mà bạn có thể chưa biết.
Ai cũng mong muốn có một làn da tươi sáng, rạng ngời và hoàn toàn láng mịn. Có 2 nhóm nguyên nhân gây mụn chính là mụn do rối loạn nội tiết tố và thói quen sống không lành mạnh cho sức khỏe làn da. Tuy bạn khó có thể tác động đến yếu tố nội tiết nhưng bạn lại có thể thay đổi lối sống khoa học để giảm mụn, tăng cường sức khỏe cho làn da.
Dưới đây là 8 nguyên nhân gây mụn phổ biến nhưng bạn ít khi ngờ tới!
1. Nguyên nhân gây ra mụn: rửa mặt quá nhiều
Giữ sạch da là một trong những yêu cầu cốt lõi để giúp cho làn da sạch mụn. Tuy nhiên, nếu rửa mặt quá nhiều, bạn sẽ làm mất đi lớp dầu tự nhiên bảo vệ da. Điều này khiến da dễ bị kích ứng, nhiễm khuẩn từ đó làm cho mụn dễ xuất hiện. Tần suất rửa mặt được khuyến nghị là 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi tối.
2. Nguyên nhân nổi mụn: Lạm dụng tẩy tế bào chết
Tẩy tế bào chết giúp bạn hạn chế yếu tố gây mụn. Tuy nhiên, nếu tẩy tế bào chết quá thường xuyên sẽ khiến da khô sần, dễ bị kích ứng. Điều này khiến da bị mụn trứng cá càng trở nên trầm trọng hơn.
3. Không làm sạch mồ hôi là nguyên nhân bị mụn
Thời tiết nóng bức, tập thể dục hoặc tham gia những hoạt động thể chất khiến bạn đổ mồ hôi. Nếu kết hợp với bụi bẩn bám trên da hoặc tế bào chết, nó sẽ làm bít tắc lỗ chân lông, dễ lên mụn. Vì vậy, khi da đổ mồ hôi, bạn hãy dùng khăn mềm hoặc làm sạch da với nước cho sạch mồ hôi.
4. Nặn mụn thường xuyên
Với những người có thói quen nặn mụn thì hãy lưu ý rằng việc này chỉ khiến cho da của bạn dễ bị kích ứng. Thậm chí, thói quen nặn mụn còn làm tăng nguy cơ để lại sẹo thâm, sẹo rỗ trên da.
Để xử lý triệt để các nốt mụn, bạn không nên tùy ý nặn mụn bằng tay. Thay vào đó, bạn hãy đợi nốt mụn “chín muồi” rồi dùng dụng cụ nặn mụn đã được khử trùng để lọai bỏ mụn. Nếu cần thiết, bạn có thể tìm gặp bác sĩ da liễu hoặc chuyên viên chăm sóc da để được xử lý mụn đúng cách.
5. Lười gội đầu là nguyên nhân gây mụn
Nếu bạn có mái tóc bóng dầu thì trong lúc gội đầu, dầu trên tóc có thể chảy xuống gương mặt của bạn và gây ra mụn. Do đó, hãy gội đầu thường xuyên để loại bỏ lượng dầu thừa trên trán, mặt và vùng gáy ở lưng để ngăn ngừa sự xuất hiện của mụn nhé.
6. Nguyên nhân mặt nổi mụn do để sản phẩm tạo kiểu tóc bết dính trên da
Hãy tránh để cho keo tạo kiểu, gôm bọt xịt tóc hay gel dính vào mặt của bạn vì khi đó chúng có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn sẽ dần xuất hiện. Khi sử dụng các sản phẩm cho tóc, hãy chắc chắn rằng chúng không dây ra mặt. Ngoài ra, bạn cũng nên che mặt lại để tránh bị dính vào da mặt nhé.
>>> Bạn có thể quan tâm: Mụn trứng cá: Nguyên nhân và Cách điều trị hiệu quả
Trên thực tế thì thực phẩm bạn ăn không gây mụn, tuy nhiên những loại thực phẩm nhiều dầu mỡ không tốt cho da bị mụn vì dầu và mỡ dư thừa có thể tích tụ trên da. Vậy nên hãy tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, nói không với những món chiên xào, dầu mỡ để giúp cho làn da và sức khỏe của bạn được cải thiện.
8. Dùng mỹ phẩm có chứa dầu là nguyên nhân nổi mụn
Nếu da của bạn thuộc loại da dầu dễ bị mụn thì bạn sẽ không muốn tiếp thêm dầu cho nó đâu. Khi chọn mua mỹ phẩm, hãy mua những loại dán nhãn không chứa dầu, không gây mụn và không gây dị ứng để bảo vệ da.
Ngưng các thói quen xấu có thể gây hại cho da và thay bằng những biện pháp chăm sóc da đúng đắn sẽ giúp bạn kiểm soát được mụn. Chỉ cần một vài thay đổi nhỏ, bạn đã có thể sở hữu một làn da căng mịn và nói “tạm biệt” với mụn rồi đấy!
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.