Với bài tập đọc Quang cảnh làng mạc ngày mùa, các em sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của bức tranh làng mạc ngày mùa tràn ngập sắc vàng với những sắc thái khác nhau tạo nên bởi cảnh vật và con người thôn quê. Để hiểu rõ hơn, các em cùng chúng tôi tìm hiểu bài soạn dưới đây.
Tham khảo bài học trước đó:
- Tập đọc bài Thư gửi các học sinh Tiếng Việt 5
Soạn bài Quang cảnh làng mạc ngày mùa lớp 5
Hướng dẫn trả lời câu hỏi bài Quang cảnh làng mạc ngày mùa tô hoài
Bài đọc
Mùa đông, giữa ngày mùa, làng quê toàn màu vàng, những màu vàng rất khác nhau.
Có lẽ bắt đầu từ những đêm sương sa thì bóng tối đã hơi cứng và sáng ngày ra thì trông thấy màu trời có vàng hơn thường khi màu lúc chín dưới đồng vàng. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt treo lơ lửng. Từng chiếc lá mít vàng ối. Tàu đu đủ, chiếc lá sắn héo lại mở ra cánh vàng tươi. Buồng chuối đốm quả chín vàng. Những tàu lá chuối vàng ối xoã xuống như những đuôi áo, vạt áo. Nắng vườn chuối đang có gió lần với lá vàng như những vạt áo nắng. Dưới sán, rơm và thóc vàng giòn. Quanh đó, con gà, con chó cũng vàng mượt. Mái nhà phủ một màu rơm vảng mới. Lát đây cây lại có mấy chiếc lá đỏ. Qua khe giậu, ló ra mấy quả ớt đỏ chói. Tất cả đượm một màu vàng trù phủ, đầm ấm lạ lùng. Không còn có cảm giác héo tàn, hanh hao lúc sắp bước vào mùa đông. Hơi thở của đất trời, mặt nước thơm thơm, nhè nhẹ.
Ngày không nắng, không mưa, hễ như ai tưởng đến ngày hay đêm, mà người ta chỉ mải miết gặt, kéo đá, cắt ra, chia thóc hợp tác xã. Ai cũng vậy, cứ buông bát đũa lại đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay.
Chú thích:
– Lụi: cây cùng loại với cây cau; cao một, hai mét; lá xẻ hình quạt; thân nhỏ, thẳng và rắn, thường dùng làm gậy.
– Kéo đá: dùng trâu bò kéo con lăn bằng đá để xiết cho thóc rụng khỏi thân lúa.
Nội dung chính: Bài đọc miêu tả lại bức tranh nông thôn trong ngày mùa bội thu. Cả làng quê vàng rực màu lúa chín, màu vàng của quả xoan, của đu đủ, của chuối chín. Bụi mía, con gà, con chó,… tất cả đều mang màu sắc trú phú, no đủ, vui tươi.
Câu 1 (trang 11 SGK Tiếng Việt 5)
Kể tên những sự vật trong bài có màu vàng và từ chỉ màu vàng đó?
M: lúa – vàng xộm
Trả lời:
+ nắng – vàng hoe
+ xoan – vàng lịm
+ tàu lá chuối – vàng ối
+ bụi mía – vàng xọng
+ rơm, thóc – vàng giòn
+ lá mít – vàng ối
+ tàu đu đủ, lá sắn héo – vàng tươi
+ quả chuối – chín vàng
+ gà, chó – vàng mượt
+ mái nhà rơm – vàng mới
+ tất cả - một màu vàng trù phú, đầm ấm
Câu 2 (trang 11 SGK Tiếng Việt 5)
Hãy chọn một từ chỉ màu vàng trong bài và cho biết từ đó gợi cho em cảm giác gì?
M: vàng xọng – màu vàng gợi cảm giác như có nước.
Trả lời:
+ Vàng xuộm: Màu vàng đậm, lúa vàng màu xuộm là lúa đã chín.
+ Vàng hoe: Màu vàng nhạt, tươi, ánh lên, nắng vàng hoe giữa mùa đông là nắng đẹp, không gay gắt, nóng bức.
+ Vàng lịm: Màu vàng của quả chín, gợi cảm giác rất ngọt.
+ Vàng ối: Vàng rất đậm, đều khắp trên mặt lá.
+ Vàng tươi: Màu vàng sáng.
+ Chín vàng: Màu vàng tươi đẹp tự nhiên của quả chín.
+ Vàng xọng: Màu vàng gợi cảm giác mọng nước.
+ Vàng giòn: Màu vàng của vật được phơi già nắng, tạo cảm giác giòn đến có thể gãy ra.
+ Vàng mượt: Màu vàng gợi tả những con vật béo tốt, có bộ lông óng ả, mượt mà.
+ Vàng mới: Vàng và mới.
+ Vàng trù phú, đầm ấm: Màu vàng gợi sự giàu có, ấm no.
Câu 3 (trang 11 SGK Tiếng Việt 5)
Những chi tiết nào về thời tiết và con người đã làm cho bức tranh làng quê thêm đẹp và sinh động?
Trả lời:
Những chi tiết về thời tiết:
Quang cảnh: “Không còn có cảm giác héo tàn, hanh hao lúc sắp bước vào mùa đông. Hơi thở của đất trời, mặt nước thơm thơm, nhè nhẹ. Ngày không nẳng, không mưa.”
Thời tiết của ngày mùa được miêu tả trong bài rất đẹp, thuận lợi cho vụ gặt hái. Con người chăm chỉ, mải miết, say mê với công việc. Những chi tiết về thời tiết làm cho bức tranh làng quê thêm hoàn hảo.
Những chi tiết về con người:
“… không ai tưởng đến ngày hay đêm, mà chỉ mải miết đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc hợp tác xã. Ai cũng vậy, cứ buông bát đũa lại đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay.”
Những chi tiết về hoạt động của con người làm cho bức tranh làng quê ngày mùa là một bức tranh lao động tràn đầy sức sống.
Câu 4 (trang 11 SGK Tiếng Việt 5)
Bài văn thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với quê hương?
Trả lời:
Tác giả chắc chắn phải rất yêu quê hương mới viết được một bài văn tả cảnh ngày mùa trên quê hương hay như thế. Cảnh ngày mùa được tả rất đẹp thể hiện tình yêu của người viết đối với cảnh tượng đó, với quê hương.
File tải miễn phí tập đọc bài Quang cảnh làng mạc ngày mùa lớp 5:
CLICK NGAY vào đường dẫn dưới đây để tải soạn bài tập đọc lớp 5 quang cảnh làng mạc ngày mùa bản file word, file pdf hoàn toàn miễn phí từ chúng tôi.
Tham khảo bài học tiếp theo:
Ngoài nội dung trên, các em xem và tham khảo thêm các môn học khác chia theo từng khối lớp được cập nhật liên tục tại chuyên trang của chúng tôi.
Quang cảnh làng mạc ngày mùa
I. LUYỆN ĐỌC
1. Đọc diễn cảm bài đọc
2. Lưu ý phát âm
Nhận diện và phát âm rõ các từ:
– ch / tr: trù phú, trời, trở, trắng, tràng, trong, trông, treo, chiếc, chia, chuối, chuỗi, chói;
– s / x: sương, sáng, sắp, sắn, sân, xuộm, xã, xõa xuống, xoan, xọng;
– l / n: lắc lư, lạ lùng, lơ lửng, làng, lụi, lẫn, lá, lúc, ló, lại, lẽ, lịm, nắng, nước;
– r / d / gi: ra, rất, rạ, dậy, giác, giữa, vàng giòn, khe giậu;
Thơm thơm, nhè nhẹ, mải miết, lác đác, vẫy vẫy, hanh hao…
II. TÌM HIỂU BÀI
1. Giới thiệu chung.
Nhà văn Tô Hoài tên thật là Nguyễn Sen, sinh năm 1920, lớn lên ở quê ngoại ở Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Tô Hoài có biệt tài viết văn miêu tả. Dù miêu tả loài vật hay miêu tả cảnh vật và con người, nghệ thuật miêu tả của Tô Hoài đều rất sinh động, hấp dẫn, ngộn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình. Bài văn Quang cảnh làng mac ngày mùa được trích trong SGK là một bài văn miêu tả đặc sắc, thể hiện đầy đủ phong cách miêu tả thiên nhiên độc đáo của Tô Hoài.
2. Nội dung chính.
Quang cảnh làng mạc ngày mùa là một bức tranh làng quê vào ngày mùa và vẻ đẹp đặc sắc, sống động của cảnh vật, con người.
Tác giả đã miêu tả những màu vàng rất khác nhau của làng quê giữa ngày mùa mùa đông bằng những từ ngữ gợi cảm và sự quan sát tỉ mỉ và tinh tế, diễn tả những sắc vàng đặc trưng: Màu trời “vàng hơn thường khi”, màu lúa chín “vàng xuộm”, nắng nhạt “vàng hoe”, quả xoan “vàng lịm”, chiếc lá mít “vàng ối”. Tàu đu đủ, chiếc lá sắn héo “vàng tươi”, chuối đốm quả “chín vàng”, tàu lá chuối “vàng ối”, bụi mía “vàng xọng”, rơm và thóc “vàng giòn”, con gà và con chó “vàng mượt”, mái nhà phủ rơm “vùng mới”. Mỗi từ chỉ màu vàng đều gợi những cảm giác khác nhau: “vàng giòn” – gợi cảm giác thóc và rơm đã phơi khô, săn lại, “vàng mượt” – gợi lên bộ lông mượt mà, béo tốt của gà, chó…
Bên cạnh các chi tiết miêu tả về màu sắc, các chi tiết miêu tả về thời tiết và con người cũng góp phần làm cho bức tranh làng quê thêm đẹp và sinh động. Thời tiết “ngày không nắng không mưa”. Bà con nông dân “hồ như không ai tưởng đến ngay hay đêm,chỉ mải miết đi gặt, kéo đá… Ai cũng vậy cứ buông bát đũa lại đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay”.
Với nghệ thuật miêu tả tinh tế và tài hoa, cách dùng từ ngữ giàu hình ảnh. Tô Hoài đã vẽ lên một bức tranh làng quê đẹp bình dị mà rực rỡ, có sự kết hợp hài hòa giữa cảnh vật và con người, qua đó thể hiện tình yêu tha thiết, nồng âm của tác giả đối với cảnh vật và con người quê hương.
3.Liên hệ bài đọc, mở rộng kiến thức.
Gạo là nguồn thực phẩm quý giá và quan trọng nuôi sống mỗi chúng ta. Bài thơ dưới dây sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về mùa gặt, từ đó thêm yêu làng quê và quý trọng người nông dân đã làm ra hạt gạo.
Tiếng hát mùa gặt
Đồng chiêm phá nắng lên không,
Cánh cò dẫn gió qua thung lúa vàng.
Gió nâng tiếng hát chói chang,
Long lanh lưỡi hái liếm ngang chân trời.
Tay nhè nhọ chút người ơi,
Trông đôi trái rụng, hạt rơi xót lòng.
Dễ rơi là hạt đầu bông
Công một nén, của một đồng là đây.
Mảnh sân trăng lúa chất đầy,
Vàng tuôn trong tiếng máy quay xập xình.
Rơm vò từng búi rối tinh.
Thân rơm rách đe hạt lành lúa ơi.
Nắng non mầm mục mất rồi
Vì đời lúa dó mà phơi cho giòn.
Nắng già hạt gạo thêm ngon,
Bưng lưng cơm trắng nắng còn thơm tho.
(Nguyễn Duy)
Xem thêm Luyện từ và câu Từ đồng nghĩa