Dịch tả lợn Châu phi (ASF) hiện nay đang diễn biến phức tạp, bệnh chưa có Vacxin phòng ngừa và phương pháp điều trị hiệu quả. Khi dịch bùng phát phải tiêu hủy bắt buộc toàn bộ đàn lợn khi trong đàn đã có con nhiễm bệnh đồng thời cấm vận chuyển lợn ra, vào vùng dịch ít nhất 30 ngày sau khi xảy ra dịch bệnh. Vì vậy người chăn nuôi cần tìm hiểu các thông tin về sự nguy hiểm cũng như biện pháp phòng tránh để chủ động bảo vệ đàn lợn trước dịch bệnh nguy hiểm này.
Tính chất nguy hiểm của dịch tả lợn Châu phi: Bệnh do virus gây ra, gây tỷ lệ chết cao, lên đến 100%. Lây lan rộng qua các phương tiện vận chuyển, vật chủ trung gian truyền bệnh và con người… Virus có sức đề kháng cao đối với môi trường, khi bệnh xảy ra có thể trở thành dịch và tồn tại nhiều năm, khó thanh toán dịch. Lợn nhiễm bệnh sẽ thải virus suốt đời. Bệnh không có thuốc điều trị, không có vacxin phòng bệnh.
Triệu chứng và bệnh tích: Lợn bị nhiễm Dịch tả lợn Châu phi có nhiều triệu chứng và tùy thuộc mức độ nghiêm trọng của bệnh. Thời gian lợn ủ bệnh từ 4-19 ngày, ở thể cấp tính ủ bệnh 3-4 ngày. Lợn bệnh có triệu chứng giống lợn mắc dịch tả cổ điển. Khi mắc bệnh lợn bỏ ăn, sụt cân, ủ rũ, sốt đột ngột, sốt rất cao 42-43 độ C, vành tai, đuôi, cẳng chân, da phần dưới vùng ngực và bụng xuất huyết có màu sẫm xanh tím, có con có biểu hiện nôn mửa, tiêu chảy, sảy thai, lợn chết nhanh, tỷ lệ chết rất cao (100%). Ở lợn bị triệu chứng cấp tính, khi mổ khám thấy hạch bạch huyết sưng to, lách đen và sưng to, xuất huyết điểm trên bề mặt khí quản, tụ máu ở gan và túi mật sưng to. Khi lợn bị mãn tính: lợn còi cọc, hoại tử da hoặc viêm loét mãn tính, lợn có triệu chứng hô hấp và mãn tính. Mổ khám thấy xuất hiện hoại tử ở phổi, viên cơ tim, viêm khớp.
Cần thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học để phòng ngừa ASF xâm nhập vào trại chăn nuôi: Theo dõi chặt chẽ đàn lợn, áp dụng an toàn sinh học trong chăn nuôi. Thực hiện chăn nuôi theo mô hình chuồng kín, thực hiện nguyên tắc cùng vào cùng ra. Xây dựng hệ thống chuồng nuôi có hàng rào bao quanh, có cổng, đảm bảo độ cao tối thiểu 1,5m và chắc chắn. Hạn chế tối đa người thăm quan ra vào khu chăn nuôi. Trang bị quần áo bảo hộ, ủng cho công nhân trong khu vực chăn nuôi và người thăm quan, trước mỗi cửa chuồng nuôi phải có hố sát trùng, người ra vào khu chuồng nuôi phải lội qua hố sát trùng, (nếu có điều kiện tiến hành sát trùng các dụng cụ cá nhân bằng tia UV của tất cả mọi người trước khi vào khu vực chăn nuôi). Thực hiện tốt quy trình vệ sinh sát trùng với các phương tiện vận chuyển ra vào khu vực chăn nuôi, khu vực chăn nuôi, khuôn viên trại, các thiết bị, dụng cụ trước khi đưa vào trại, dụng cụ chăn nuôi sau khi sử dụng, thiết bị, dụng cụ thu y như xilanh, kim tiêm…. Không dùng chung dụng cụ thú y giữa các dãy chuồng/trại. Vệ sinh và tiêu độc khử trùng chuồng trại ít nhất 1 lần/tuần. Hạn chế tối đa người ra, vào khu vực chăn nuôi. Kiểm soát chăt chẽ nguồn nước, đảm bảo nguồn nước sạch, đã được xử lý Chlorine khi sử dụng cho chăn nuôi. Thực hiện xử lý phân và nước thải chăn nuôi đúng quy trình, không thải phân và chất thải trực tiếp ra môi trường. Kiểm soát chặt chẽ nguồn thực phẩm đưa vào trại và nguồn thức ăn cho lợn ăn. Không được mang thịt lợn sống không rõ nguồn gốc và các sản phẩm chế biến từ thịt lợn chưa được nấu chín vào khu vực trại đang nuôi lợn. Định kỳ diệt vật chủ trung gian truyền bệnh côn trùng, ruồi, muỗi, thường xuyên đặt bẫy diệt chuột, quản lý chó, mèo và các đối tượng vật nuôi tự do khác vì đây là mối nguy hiểm tiềm tàng rất lớn có thể mang virus gây bệnh dịch tả và các bệnh khác vào trại. Không nuôi chung các vật nuôi khác như gà, vịt, lợn rừng cùng khu trại nuôi lợn.
Virus dịch tả lợn châu phi mẫn cảm với một số chất sát trùng thông thường. Một số chất sát trùng người chăn nuôi sử dụng diệt virus hiệu quả: Omnicide, Aldekol, Virkon. Các chất sát trùng như Sodium Chloride 0,8%, Hypochlorites –Chlorine 2,3%, Formalin 0,3%, Ortho-phenylphenol 3% có thể diệt Virus trong 30 phút.
Khi hộ nuôi nghi lợn mắc bệnh, cần phối hợp kịp thời với cơ quan thú y lấy mẫu để xét nghiệm. Không điều trị lợn mắc bệnh ASF, nghi mắc bệnh ASF, tiến hành tiêu hủy toàn bộ số lợn và các sản phẩm từ lợn của hộ chăn nuôi khi có dịch theo đúng theo quy định. Thực hiện tổng vệ sinh, phun thuốc sát trùng liên tục khu vực có dịch, đường ra vào ổ dịch và các khu vực có nguy cơ cao. Tại vùng dịch và vùng bị uy hiếp, thực hiện việc tổng vệ sinh và tiêu độc khử trùng liên tục 1lần/ngày trong vòng 1 tuần đầu tiên, 3 lần/tuần trong 2-3 tuần tiếp theo đồng thời theo dõi lâm sàng và lấy mẫu xét nghiệm khi có con có triệu chứng nghi mắc ASF. Tái đàn lại sau 30 ngày tiêu hủy lợn và các sản phẩm lợn bị nhiễm bệnh ASF và đã thực hiện các biện pháp phòng chống dịch đúng theo quy định. Cơ sở từng bước nuôi tái đàn với số lượng khoảng 10% tổng đàn, sau khi tái đàn 30 ngày lấy mẫu xét nghiệm, nếu âm tính với ASF mới tái đàn 100% tổng đàn.
Th.s Nguyễn Thị Dịu
/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/dac-diem-benh-dich-ta-lon-chau-phi-va-anh-huong-cua-benh-toi-suc-khoe-con-nguoi/
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Nhật - Bác sĩ Chuyên khoa truyền nhiễm - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng
Dịch tả lợn Châu Phi tại Việt Nam đang bùng phát và đã lây lan tới 34 tỉnh thành, riêng tại Hà Nội có 24/24 quận, huyện lợn đã bị nhiễm bệnh và số lượng lợn bị tiêu hủy lên đến 1,5 triệu con, gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi. Dịch bùng phát gây không ít hoang mang cho người tiêu dùng, vậy bệnh có gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người không?
Bệnh có nguồn gốc đầu tiên từ Châu Phi và là bệnh lây nhiễm do virus gây ra. Bệnh có thể lây lan nhanh và xảy ra ở mọi loài lợn, mọi lứa tuổi của lợn và tỉ lệ chết gần như 100% với lợn nhiễm bệnh. Virus gây bệnh dịch tả lợn có trong máu, cơ quan, dịch bài tiết từ lợn nhiễm bệnh dịch tả Châu Phi.
Virus dịch tả lợn có sức đề kháng cao, có khả năng chịu được nhiệt độ thấp, trong thịt lợn sống hoặc ở nhiệt độ không cao virus có thể tồn tại được 3-6 tháng, virus bị chết ở 70 độ C. Chính vì sức đề kháng của virus này cao nên khả năng lây lan trên phạm vi rộng và kéo dài dịch tả lợn .
Bệnh lây nhiễm từ qua đường hô hấp và đường tiêu hóa, Thông qua việc tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật nhiễm virus như: lợn nhiễm bệnh, chuồng trại, phương tiện vận chuyển, dụng cụ, đồ dùng, quần áo nhiễm virus và thức ăn chứa thịt lợn nhiễm bệnh.
Bệnh không lây sang người tuy nhiên người là một tác nhân gây phát tán bệnh.
Bệnh dịch tả lợn Châu Phi có thời gian ủ bệnh từ 3 - 15 ngày, với thể cấp tính thời gian ủ bệnh từ 3 - 4 ngày. Các triệu chứng trên lợn bệnh tùy từng thể khác nhau.
Thể quá cấp tính
- Lợn chết nhanh, thường không biểu hiện triệu chứng lâm sàng hoặc lợn nằm và sốt cao trước khi chết.
Thể cấp tính:
- Lợn sốt cao khoảng 40,5 - 42 độ C.
- Lợn 2-3 ngày đầu tiên không ăn, lười vận động, nằm chồng đống, thích nằm chỗ gần nước.
- Lợn di chuyển bất thường, một số vùng da trắng chuyển sang màu đỏ, đặc biệt là các vùng như: tai, đuôi, cẳng chân, da phần dưới vùng ngực và bụng có thể có màu xanh tím.
- Sau đó khoảng 1-2 ngày trước khi lợn chết có biểu hiện triệu chứng thần kinh, đi lại không vững, thở gấp khó thở, có bọt lẫn máu ở mũi, viêm mắt, nôn mửa, tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo bón.
- Lợn chết trong vòng 6-13 ngày hoặc có thể kéo dài đến 20 ngày. Lợn mang thai có thể gây sẩy thai, tỉ lệ chết cao gần như 100%
- Trường hợp lợn khỏi bệnh hoặc nhiễm virus không triệu chứng sẽ mang virus cả đời và là nguồn lây nhiễm bệnh.
Thể á cấp:
- Lợn sốt nhẹ, hoặc không sốt, giảm ăn, sụt cân, ho và khó thở. Đi lại khó khăn, viêm khớp, lợn mang thai có thể sẩy thai.
- Lợn chết sau khoảng 15-45 ngày, tỷ lệ chết ở thể này khoảng 30-70%.
Vệ sinh chuồng trại để phòng chống dịch tả lợn Châu Phi
Hiện nay chưa có vacxin và thuốc điều trị đặc hiệu cho lợn đối với bệnh dịch tả lợn Châu Phi. Vì vậy các phương pháp phòng tránh bao gồm:
- Thường xuyên vệ sinh, sát trùng tại cơ sở chăn nuôi, các phương vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi, các chợ điểm bán buôn, giết mổ lợn và các sản phẩm thải của lợn bằng vôi bột hoặc hóa chất.
- Vệ sinh cá nhân những người tham gia chăn nuôi.
- Phát hiện cách ly lợn bị bệnh và nghi bị bệnh.
- Diệt các nguồn bệnh như ruồi, muỗi để tránh mang mầm bệnh phát tán ra bên ngoài.
- Không mua, bán thịt lợn không có nguồn gốc rõ ràng, không sử dụng thức ăn thừa hay chưa được nấu chín từ lợn.
Virus tả lợn Châu Phi (ASFV) tuy không trực tiếp lây sang người, nhưng lại khiến lợn mắc phải các bệnh khác nguy hiểm cho con người.
Do khả năng sinh tồn của loại virus gây bệnh cao, nên dịch có xu hướng lây lan rất nhanh. Tuy nhiên bệnh dịch tả lợn Châu Phi không lây lan sang người, không có mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người. Nhưng lợn mắc bệnh dịch tả Châu Phi có nguy cơ cao mắc các bệnh khác như tai xanh, cúm, thương hàn...
Những bệnh như tai xanh, cúm, thương hàn... mới gây nguy hiểm cho con người, gây ra rối loạn tiêu hóa khi người ăn phải tiết canh hay thịt lợn bệnh chưa được nấu chín.
Đặc biệt khi bị bệnh tai xanh, vi khuẩn liên cầu trú ngụ trong miệng, mũi của lợn sẽ phát triển, nếu người có vết thương hở tiếp xúc với lợn sẽ bị vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh. Khi bị nhiễm khuẩn người bệnh có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn, xuất huyết một số nơi trên cơ thể, ngoài ra có một số trường hợp xuất hiện các triệu chứng nhiễm độc đường tiêu hóa, nặng hơn có thể bị viêm màng não.
Dịch tả lợn Châu Phi hiện lây lan nhanh và chưa có dấu hiệu thuyên giảm, bệnh chưa có biện pháp phòng chống đặc hiệu cho nên mọi người cần chủ động phòng chống dịch bằng các biện pháp sinh học. Bệnh không gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, tuy nhiên có thể gây hay gian tiếp qua các bệnh khác. Nên chủ động ăn chín uống sôi đảm bảo vệ sinh, không sử dụng thực phẩm có nguồn gốc không rõ ràng để đảm bảo sức khỏe.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám bệnh lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 - 30/9/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tổng hợp từ nguồn: ChicucthuyHCM.org.vn, VNexpress.net, Nongnghiep.vn
Ấu trùng sán lợn gạo chết ở nhiệt độ nào?
XEM THÊM: