Giải Bài Tập Lịch Sử 7 Bài 17 phần 1: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV giúp HS giải bài tập, cung cấp cho HS những kiến thức cơ bản, chính xác, khoa học để các em có những hiểu biết cần thiết về lịch sử thế giới, nắm được những nét lớn của tiến trình lịch sử Việt Nam: Trả lời: – Tình hình kinh tế: + Nông nghiệp nhiều năm bị mất mùa, đói kém. Nhiều nông dân phải bán ruộng đất, vợ, con cho các quý tộc, đại chủ giàu có, biến thành nô tì. + Vương hầu, quý tộc nắm trong tay rất nhiều ruộng đất, ruộng đất công ngày càng bị thu hẹp. + Ruộng đất cày cấy của nông dân càng ngày càng ít, đời sống bấp bênh, cực khổ. – Nguyên nhân: Nhà nước không còn quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, không chăm lo tu sửa, bảo vệ đê điều, các công trình thủy lợi mà chỉ biết hưởng thụ, ăn chơi. end Trả lời: Nhận xét về cuộc sống của vua quan nhà Trần nửa cuối thế kỉ XIV: – Vua, quan, quý tộc Trần không quan tâm đến tình hình đất nước mà chỉ biết ăn chơi sa đọa. – Trong triều xuất hiện nhiều kẻ tham quan, nịnh thần làm rối loạn kỉ cương phép nước. => Triều đình thối nát, làm tình hình đất nước bất ổn đời sống nhân dân cực khổi. Mâu thuẫn xã hội ngày càng trở nên gay gắt, nhiều cuộc khởi nghĩa của nhân dân đã diễn ra. end Trả lời:
end Trả lời: – Tình hình kinh tế: + Nông nghiệp nhiều năm bị mất mùa, đói kém. Nhiều nông dân phải bán ruộng đất, vợ, con cho các quý tộc, đại chủ giàu có, biến thành nô tì. + Vương hầu, quý tộc nắm trong tay rất nhiều ruộng đất, ruộng đất công ngày càng bị thu hẹp. + Ruộng đất cày cấy của nông dân càng ngày càng ít, đời sống bấp bênh, cực khổ. – Tình hình xã hội: + Vua, quan, quý tộc Trần không quan tâm đến tình hình đất nước mà chỉ biết ăn chơi sa đọa. + Trong triều xuất hiện nhiều kẻ tham quan, nịnh thần làm rối loạn kỉ cương phép nước. + Đời sống của nhân dân ngày càng cực khổ. => Mâu thuẫn xã hội trở nền ngày càng gay gắt, không thể điều hòa được nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân đã diễn ra. end Trả lời: – Vào nửa cuối thế kỉ XIV, vua, quan, quý tộc Trần không còn quan tâm đến vấn đề đất nước mà chỉ biết ăn chơi, sa đọa, hưởng lạc. – Triều đình rối ren, kinh tế đất nước ngày càng kiệt quệ, đói kém mất mùa liên tiếp xảy ra, xã hội bất ổn. – Đời sống của nhân dân vô cùng cực khổ, đẩy mâu thuẫn xã hội lên cao. Do đó các phong trào đấu tranh của nhân dân liên tiếp nổ ra chống lại triều đình phong kiến thối nát. ⇒ Nhà Trần đã suy yếu, không còn đóng vai trò tích cực đối với sự phát triển của đất nước, tất yếu sẽ bị sụp đổ. end Trả lời: – Vào nửa sau thế kỉ XIV, hàng loạt phong trào khởi nghĩa của nông dân, nô tì nổ ra ở khắp mọi nơi trên đất nước, nói lên tình trạng đất nước rối ren, xã hội bất ổn định, mâu thuẫn xã hội ngày càng trở nên sâu sắc. – Nguyên nhân là do vua, quan, quý tộc Trần không quan tâm đến tình hình đất nước chỉ lo ăn chơi, hưởng lạc. Nhân dân ngày càng cực khổ phải vùng lên đấu tranh end
Giáo án Lịch sử 7Bài 16SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIVTÌNH HÌNH KINH TẾ- XÃ HỘI.A. Mục tiêu bài học:1. Kiến thức: Học sinh nắm được:- Tình hình kinh tế- xã hội cuối thời Trần: vua quan ăn chơi sa đoạ, không quantâm đến sản xuất làm cho đời sống của người dân ngày càng cực khổ.- Các cuộc đấu tranh của nông nô, nô tỳ diễn ra rầm rộ.2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện lịch sử.3. Thái độ: Thấy được vai trò của quần chúng nhân dân lao động trong lịch sử.B. Phương tiện dạy học:1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV2. Học sinh: - SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài học.C.Hoạt động dạy- học:1. Ổn định:2. Bài cũ: ? Trình bày một số nét về tình hình văn hố, giáo dục, khoa học dướithời Trần? Tại sao văn hoá, giáo dục, khoa học thời Trần lại phát triển?3. Bài mới: Sau các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên, tìnhhình kinh tế-xã hội thời Trần đạt nhiều thành tựu rực rỡ góp phần cho sự pháttriển của đất nước. Nhưng đến cuối thế kỉ XIV,nhà Trần suy sụp nghiêm trọng,những nguyên nhân nào dẫn đến điều đó và hậu quả của nó như thế nào.HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒNỘI DUNGHoạt động cá nhân, cả lớp.? Sau 3 cuộc kháng chiến chống Mơng- Ngun,nhà Trần đã có những biện pháp gì để phát triểnkinh tế?? Những biện pháp đó đã giúp cho kinh tế pháttriển như thế nào?? Đến cuối thế kỉ XIV, kinh tế có cịn phát triểnnhư trước không?? Nêu những biểu hiện của sự kém phát triển đó?- Hs đọc hàng chữ nhỏ Sgk.? Theo em, những nguyên nhân nào dẫn đến tìnhtrạng trên?Hs trả lời- Gv khái quát lại.? Nhà nước không quan tâm đến kinh tế→ mấtmùa, từ đó dẫn đến cuộc sống của người dân như1. Tình hình kinh tế.- Ruộng đất nằm trong tay vương hầuquý tộc, quan lại , địa chủ.- Công tác thuỷ lợi không chăm lo , tusửa.- Thuế khố nặng nề.-> Cuối thế kỉ XIV: nhà nước khơngquan tâm đến sản xuất nông nghiệp,ruộng đất bị chiếm làm của tư. Lụt lội,mất mùa, đói kém → nhân dân cực khổ,bấp bênh. thế nào?(Làng xã tiêu điều, xơ xác, nông dân bánvợ đợ con,phiêu tán khắp nơi)Hoạt động cá nhân, nhóm.? Trước tình hình đời sống của nhân dân như vậy,vua quan nhà Trần đã làm gì?- Hs đọc hàng chữ nhỏ Sgk- Gv giảng thêm vềTrần Dụ Tông.- Đáng chú ý nhất là thầy giáo Chu Văn An đãdâng sớ chém 7 nịnh thần, vua không đồng ý ôngcáo quan về quê dạy học.? Việc làm của Chu Văn An nói lên điều gì?- Xã hội quá nhiều người xu nịnh, ăn chơi.- Ơng là người thanh liêm, đặt lợi ích quốc gia lênlợi ích cá nhân.- Hs đọc phần in nghiêng.? Em có nhận xét gì về cuộc sống của vua quannhà Trần cuối thế kỉ XIV? Đs đó đã báo hiệu chođiều gì sắp xẩy ra?? Ngồi những khó khăn trong nước, nhà Trầncịn phải chịu những khó khăn gì nữa?? Như vậy ta thấy trước những khó khăn chồngchất, trước đời sống khó khăn của nhân dân tấtyếu dẫn đến những hậu quả gì?(giai cấp thống trị >< nhân dân → khởi nghĩa nổ rakhắp nơi)? Em hãy kể tên các cuộc khởi nghĩa của nơngdân thời kì này?* Thảo luận nhóm.- Gv phát phiếu học tập.- Hs tìm hiểu Sgk: thời gian, địa điểm, tên ngườiđứng đầu.- Gv treo bản đồ câm→ Hs điền tên, thời gian cáccuộc khởi nghĩa vào bản đồ.Gv nhận xét bài làm của Hs → trình bày lại mộtvài cuộc khởi nghĩa.? Vì sao các cuộc khởi nghĩa thất bại?? Các cuộc khởi nghĩa liên tiếp nổ ra vào cuốitriều Trần báo hiệu điều gì? (phản ứng mãnh liệtcủa nhân dân→ suy sụp của nhà Trần→ địi hỏi2. Tình hình xã hơi .- Vua quan, vương hầu ăn chơi sa đọa.- Nhà Trần ngày càng suy sụp.- Quân Cham-pa xâm lược, quân Minhđưa yêu sách.- Mâu thuẫn xã hội gay gắt → khởinghĩa.- Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:+ Khởi nghĩa Ngô Bệ: 1344-1360 ở HảiDương.+ K/n Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ :1379 ở Thanh Hố.+ K/n Phạm Sư Ơn: 1390 ở Sơn Tây ->Thăng Long.+ K/n Nguyễn Nhữ Cái: 1399 ở SơnTây – Vĩnh Phúc- Tuyên Quang.- Kết quả: Các cuộc khởi nghĩa đều bịdập tắt.- Ý nghĩa: phản ứng mãnh liệt của nhândân→ suy sụp của nhà Trần. một triều đại mới lên.)4. Củng cố: Gv sử dụng bảng phụ – Hs làm bài tập trắc nghiệm: (Đánh dấu x vàoý đúng nhất). Cuối thế kỉ XIV kinh tế nước ta suy thoái,đời sống nhân dân sa sút,xã hội rối loạn vì:Nhà nước khơng quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, không chăm lo đến đờisống của nhân dân.Nơng dân bị bóc lột nặng nề.Giặc ngoại xâm tràn vào cướp pháVương hầu, quý tộc, nhà chùa… chiếm nhiều ruộng đất.Ruộng đất bị bỏ hoang ngày càng nhiều.5. Dặn dò: - Trả lời câu hỏi ở Sgk. - Xem trước bài 16 mục II.Bài 16:SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV (tiếp).NHÀ HỒ VÀ NHỮNG CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY.A. Mục tiêu bài học:1. Kiến thức: Học sinh nắm được:- Hoàn cảnh nhà Hồ lên thay nhà Trần lúc đất nước gặp nhiều khó khăn loạn lạc.- Những cải cách của Hồ Quý Ly.2. Kĩ năng: Biết phân tích, đánh giá nhân vật lịch sử.3. Thái độ: Thấy được vai trò của quần chúng nhân dân lao động trong lịch sử.B. Phương tiện dạy học:1. Giáo viên: - SGK, SGV; Tranh ảnh. Bản đồ Đại Việt đến thế kỉ XVI. Tranh ditích thành nhà Hồ ở Thanh Hoá.2. Học sinh: - SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài học.C. Hoạt động dạy học:1. Ổn định:2. Bài cũ: ? Trình bày tình hình kinh tế nước ta nữa sau thế kỉ XIV?? Vì sao cuối thế kỉ XIV các cuộc khởi nghĩa của nông dân, nô tỳ liên tiếp nổ ra?3.Bài mới: Giáo viên giới thiệu bài: Tiết trước ta đã tìm hiểu tình hình kinh tếnước ta cuối thế kỉ XIV, vua quan nhà Trần lao vào ăn chơi sa đọa, dân tình đóikhổ, mâu thuẫn xã hội gay gắt dẫn đến các cuộc đấu tranh của nông dân, nô tỳliên tiếp nổ ra. Mặc dù đều thất bại nhưng nó báo trước cho một sự thay đổi mớitrong xã hội. Đó là những thay đổi gì ta tìm hiểu bài 16 tiết 2.HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒNỘI DUNGHoạt động cá nhân, cả lớp.? Cuối thế kỉ XIV, các cuộc đấu tranh của nhândân diễn ra mạnh mẽ dẫn đến điều gì?1. Nhà Hồ thành lập.+ Hoàn cảnh: - HS trả lời.? Nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh như thếnào?- Hs đọc hàng chữ nhỏ.? Em hãy tóm tắt vài nét về Hồ Quý Ly.( Tài giỏi, yêu nước, Chức vụ cao trong triều, tiếnbộ...)- Gv: Trong hồn cảnh đất nước như vậy, nhà Trầnkhơng đủ khã năng đảm nhiệm vai trị lịch sử củamình, nhà Hồ lên thay là một tất yếu.Hoạt động cá nhân, cả lớp.Trước tình hình nhà Trần lung lay và đặc biệt saukhi lên ngôi Hồ Quý Ly đã thực hiện những cảicách trên mọi lĩnh vực.? Hồ Quý Ly đã thực hiện những cải cách trênnhững lĩnh vực nào?? Về mặt chính trị, Hồ Quý Ly đã thực hiện nhữngbiện pháp nào?? Vì sao Hồ Quý Ly lại thay hết những người họTrần?- Hs đọc hàng chữ nhỏ.? Em hiểu chính sách hạn điền là gì? Chính sáchđó có ý nghĩa gì?(Hạn chế ruộng đất tư)? Em có nhận xét gì về chính sách kinh tế của HồQ Ly? (Phần nào giúp kinh tế thoát khỏi khủnghoảng và đi lên)? Về mặt xã hội, Hồ Quý Ly đã ban hành chínhsách gì?? Chính sách hạn nơ để làm gì? (Hạn chế nô tỳ,tăng số người sản xuất)? Nhà Hồ đã đưa ra những chính sách gì về vănhố, giáo dục?- Hs đọc hàng chữ nhỏ.? Những cải cách về văn hố, giáo dục có tác dụnggì?? Nhà Hồ đã làm gì để củng cố quốc phịng?- Cho Hs quan sát H40- Sgk → nhận xét.? Em có nhận xét gì về chính sách qn sự, quốcphịng của Hồ Q Ly?(Sự kiên quyết muốn bảo vệ tổ quốc).-Nhà Trần suy sụp cực độ, xã hộikhủng hoảng sâu sắc, nguy cơngoại xâm đe dọa.- Năm 1400, Hồ Quý Ly lên ngôi lậpra nhà Hồ, lấy tên nước Đại Ngu.2. Những biện pháp cải cách của HồQuý Ly .* Chính trị:- Cải tổ hàng ngũ quan lại: thay quan lạihọ Trần bằng những người tài thân cậnvới mình.- Đổi tên một số đơn vị hành chính.- Cử quan thăm hỏi đs nhân dân.* Về kinh tế:- Phát hành tiền giấy(1396)- Ban hành chính sách hạn điền( 1397)- Quy định lại thuế đinh, thuếruộng(1402)* Về xã hội:- Thực hiện chính sách hạn nơ.- Cứu đói và chữa bệnh cho nhân dân.* Văn hố, giáo dục:- Dịch chữ Hán → chữ Nôm.- Thay đổi chế độ thi cử.* Quốc phòng:- Làm tăng quân số- Chế tạo nhiều súng mới- Phòng thủ nơi hiểm yếu- Xây dựng thành kiên cố.3. Ý nghĩa, tác dụng của cải cách HồQuý Ly.* Ý nghĩa: Giải quyết một số khó khăn,đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng.* Tác dụng: Hoạt động nhóm, cá nhân.? Những cải cách của Hồ Q Ly có ý nghĩa ntntrong hồn cảnh đất nước ta lúc bấy giờ?? Em đánh giá ntn về Hồ Quý Ly?(Đó là một nhà cải cách có tài, yêu nước thiết tha)? Nêu những mặt tiến bộ của những cải cách đó?* Thảo luận nhóm.? Vì sao những chính sách đó khơng được nhândân ủng hộ?- Gia nơ, nơ tỳ chưa giải phóng được thân phận.- Chưa phù hợp với tình hình thực tế.- Góp phần hạn chế tệ tập trung ruộngđất- Làm suy yếu thế lực của nhà Trần- Tăng thu nhập → đất nước thoát khỏikhủng hoảng.* Hạn chế: chưa triệt để, chưa phù hợpvới tình hình kinh tế, chưa giải quyếtđược những yêu cầu bức thiết của đôngđảo nhân dân. |
