Theo khoản 3.40 Điều 3 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT giải thích về mốc lộ giới như sau:
Giải thích từ ngữ
Trong Quy chuẩn này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
3.40. Mốc lộ giới là cọc mốc được đặt ở mép ngoài cùng xác định ranh giới của đất dành cho đường bộ theo chiều ngang đường.
...
Theo Điều 73 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT quy định về tác dụng của cọc mốc lộ giới như sau:
Tác dụng của cọc mốc lộ giới
Cọc mốc lộ giới là một loại báo hiệu đường bộ dùng để xác định giới hạn bề rộng đất dành cho đường bộ (gồm đất của đường bộ và hành lang an toàn đường bộ) theo quy định của Luật Giao thông đường bộ.
Theo đó, mốc lộ giới là một trong những tín hiệu thuộc hệ thống báo hiệu đường bộ, được đặt ở mép ngoài cùng xác định ranh giới của đất dành cho đường bộ theo chiều ngang đường.
Mốc lộ giới là gì? Xác định mốc lộ giới như thế nào? (hình từ Internet)
Xác định mốc lộ giới như thế nào?
Theo Điều 75 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT quy định về quy định cắm cọc mốc lộ giới như sau:
Quy định cắm cọc mốc lộ giới
75.1. Đường qua khu đông dân cư, thị xã, làng, bản: bình quân cứ 100 m cắm một cột về mỗi bên đường.
75.2. Đường qua khu vực đồng ruộng, đồi thấp, ngoài khu đông dân cư, tùy theo địa hình cụ thể mà cự ly các cột thay đổi từ 200 m đến 500 m.
75.3. Ở vùng núi cao chỉ cắm đại diện ở một số vị trí sao cho đủ để giúp cho quản lý hành lang an toàn đường bộ.
Theo đó, khi xác định mốc lộ giới cần lưu ý những điều sau:
- Bình quân cứ 100 m cắm một cột về mỗi bên đường đối với đường qua khu đông dân cư, thị xã, làng, bản
- Cự ly dao động từ 200 m đến 500 m đối với đường qua khu vực đồng ruộng, đồi thấp, ngoài khu đông dân cư
- Ở vùng núi cao chỉ cắm đại diện ở một số vị trí sao cho đủ để giúp cho quản lý hành lang an toàn đường bộ.
Mốc lộ giới có phải mốc giới theo quy hoạch xây dựng không?
Theo Điều 2 Thông tư 10/2016/TT-BXD quy định về các loại mốc giới trong quy hoạch xây dựng như sau:
Các loại mốc giới
1. Các mốc giới cắm ngoài thực địa gồm: mốc tim đường, mốc chỉ giới đường đỏ, mốc ranh giới khu vực cấm xây dựng theo hồ sơ cắm mốc giới đã được phê duyệt.
2. Mốc tim đường là mốc xác định tọa độ và cao độ vị trí các giao Điểm và các Điểm chuyển hướng của tim đường, có ký hiệu TĐ
3. Mốc chỉ giới đường đỏ là mốc xác định đường ranh giới phân định giữa phần lô đất để xây dựng công trình và phần đất được dành cho đường giao thông hoặc các công trình hạ tầng kỹ thuật, có ký hiệu CGĐ.
4. Mốc ranh giới khu vực cấm xây dựng là mốc xác định đường ranh giới khu vực cấm xây dựng; khu bảo tồn, tôn tạo di tích lịch sử, văn hóa và các khu vực cần bảo vệ khác, có ký hiệu RG.
5. Trong trường hợp mốc giới cần cắm nằm bên trong công trình hiện trạng, gây ảnh hưởng đến công trình hiện trạng thì xác định mốc tham chiếu để thay thế mốc giới cần cắm, có ký hiệu MTC.
Theo đó, mốc giới trong quy hoạch xây dựng gồm có mốc tim đường, mốc chỉ giới đường đỏ, mốc ranh giới khu vực cấm xây dựng theo hồ sơ cắm mốc giới đã được phê duyệt.
Như vậy, mốc lộ giới theo pháp luật về giao thông đường bộ không phải là mốc giới trong quy hoạch xây dựng
Lộ giới là gì? Đây là một khái niệm quan trọng trong quy hoạch đô thị, liên quan đến phần đất được phép xây dựng công trình và phần đất dành cho đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật và không gian công cộng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết về lộ giới, cách xác định lộ giới và các quy định về lộ giới theo luật xây dựng. Bạn sẽ hiểu rõ hơn về lộ giới và cách áp dụng nó trong thực tế. Hãy cùng theo dõi nhé!
Lộ giới là gì?
Lộ giới là gì? Lộ giới là một khái niệm quan trọng trong quy hoạch đô thị, liên quan đến việc xây dựng và sử dụng đất. Theo định nghĩa của Luật Xây dựng, lộ giới là phần ranh giới quy hoạch mở đường hoặc mở hẻm trên đất.
Lộ giới được tính từ trung tâm của đường (hay còn gọi là tim đường) sang hai bên, bao gồm cả lề đường, vỉa hè và lòng đường. Lộ giới được đánh dấu bằng các cột mốc hoặc biển báo màu đỏ ở hai bên đường.
Lộ giới có vai trò phân biệt phần đất được phép xây dựng công trình và phần đất dành cho đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật và không gian công cộng. Người dân cần tuân thủ các quy định về lộ giới để không vi phạm pháp luật và bảo vệ lợi ích chung của cộng đồng.
Xây nhà cách lộ giới bao nhiêu thì đạt tiêu chuẩn?
Lộ giới là ranh giới phần đất được quy hoạch mở đường hoặc các công trình công cộng khác. Khi xây nhà, người dân phải tuân thủ quy định về khoảng cách lùi lộ giới để đảm bảo an toàn giao thông và hài hòa không gian đô thị. Khoảng cách lùi lộ giới phụ thuộc vào độ rộng của tuyến đường và độ cao của công trình xây dựng. Theo Luật xây dựng 2014, có ba trường hợp chính như sau:
- Tuyến đường lộ giới dưới 19 mét: Nếu công trình xây dựng có chiều cao dưới 19 mét thì không cần phải cách lộ giới. Nếu công trình xây dựng cao từ 19 đến 22 mét thì phải xây dựng nhà ở cách lộ giới 3 mét. Nếu công trình xây dựng có chiều cao từ 22 đến 25 mét thì phải cách lộ giới 4 mét. Nếu công trình xây dựng có chiều cao từ 28 mét trở lên thì phải cách mốc lộ giới 6 mét.
- Tuyến đường lộ giới từ 19 đến 22 mét: Nếu công trình xây dựng có chiều cao dưới 22 mét thì không cần phải cách lộ giới. Nếu công trình xây dựng cao từ 22 đến 25 mét thì phải xây dựng nhà ở cách lộ giới 3 mét. Nếu công trình xây dựng có chiều cao từ 28 mét trở lên thì phải cách mốc lộ giới 6 mét.
- Tuyến đường lộ giới từ 22 mét trở lên: Nếu công trình xây dựng có chiều cao dưới 25 mét thì không cần phải cách lộ giới. Nếu công trình xây dựng có chiều cao từ 28 mét trở lên thì phải cách mốc lộ giới 6 mét.
Đó là những quy định chung về khoảng cách lùi lộ giới khi xây nhà. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, có thể có những quy định khác nhau tùy theo quy hoạch của từng khu vực, từng loại hình nhà ở (nhà ở xã hội, nhà ở thu nhập thấp…). Do đó, khi xây nhà, người dân nên tìm hiểu kỹ thông tin về chỉ giới đường đỏ, chỉ giới xây dựng và các điều kiện liên quan để không vi phạm luật và bị xử phạt.
Cách xác định lộ giới chuẩn 2024
Để xác định lộ giới, người dân cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Quan sát khu đất chuẩn bị xây dựng, nhận biết các cột mốc lộ giới và biển báo mà nhà nước cắm ở hai bên đường.
Bước 2: Từ cột mốc lộ giới, xác định chiều rộng lộ giới của tuyến đường theo quy hoạch. Chiều rộng lộ giới có thể tham khảo trên bản đồ quy hoạch hoặc hỏi ý kiến của các chuyên gia.
Bước 3: Từ chiều rộng lộ giới, xác định khoảng lùi xây dựng của công trình theo quy định của luật xây dựng. Khoảng lùi xây dựng là khoảng cách từ chỉ giới đường đỏ (ranh lộ giới) đến chỉ giới xây dựng (ranh cho phép xây dựng). Khoảng lùi xây dựng phụ thuộc vào chiều cao của công trình và chiều rộng của lộ giới. Có thể tham khảo bảng khoảng lùi xây dựng để biết chi tiết.
Bước 4: Sau khi đã xác định được khoảng lùi xây dựng, phần đất trong chỉ giới xây dựng sẽ là phần diện tích được cấp phép xây dựng. Người dân có thể thiết kế và thi công công trình trên phần diện tích này, tuân thủ các quy chuẩn về an toàn, mỹ thuật và bảo vệ môi trường.
[FAQ] Các câu hỏi liên quan đến lộ giới xây dựng
Lộ giới có tính vỉa hè không?
Lộ giới bao gồm lòng đường, lề đường và vỉa hè. Vì vậy, lộ giới có tính vỉa hè, nhưng không phải toàn bộ lộ giới là vỉa hè. Vỉa hè là phần đất nằm ở hai bên lề đường, dùng để đi bộ hoặc trồng cây xanh. Chiều rộng của vỉa hè phụ thuộc vào chiều rộng của lộ giới và quy hoạch của từng khu vực
Vi phạm lộ giới là gì?
Đây là một câu hỏi mà nhiều người quan tâm khi xây dựng nhà ở hay kinh doanh trên đất dành cho đường bộ. Vi phạm lộ giới là hành vi xây dựng công trình trái phép trong phạm vi mốc lộ giới, chiếm dụng lòng đường, vỉa hè, dải phân cách để kinh doanh, để xe, sửa chữa xe, rửa xe, treo biển hiệu, biển quảng cáo hoặc tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, diễu hành, lễ hội trên đất của đường bộ. Những hành vi này gây ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông đường bộ và làm mất mỹ quan đô thị.
Những hành vi vi phạm lộ giới sẽ bị xử phạt hành chính theo Luật xử phạt vi phạm hành chính. Mức xử phạt tùy thuộc vào loại hình vi phạm và diện tích chiếm dụng.
Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị áp dụng các biện pháp khắc phục như buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép, buộc thu hồi vật phẩm vi phạm hoặc buộc bồi thường thiệt hại nếu có. Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng hoặc tái phạm, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự.
Đất nằm trong lộ giới có bán được không?
Theo pháp luật, đất nằm trong lộ giới không được phép bán, chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp hay sử dụng với mục đích khác. Nếu bán đất nằm trong lộ giới, người bán và người mua có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự tùy theo mức độ vi phạm.
Vì vậy, khi có nhu cầu mua bán đất, người dân cần kiểm tra kỹ thông tin về quy hoạch đất đai, lộ giới xây dựng và giấy tờ pháp lý của đất. Đây là cách để bảo vệ quyền lợi và tránh rủi ro khi giao dịch bất động sản.
Xây nhà nằm trong lộ giới có sao không?
Theo quy định của pháp luật, các cá nhân cố tình xây nhà trên đất thuộc lộ giới thì Nhà nước sẽ không cấp giấy phép xây dựng cho những bản vẽ vi phạm lộ giới, nếu cố tình vi phạm, sẽ bị phạt và yêu cầu phá bỏ công trình trong phần lộ giới, cuối cùng là cưỡng chế phá dỡ.
Vậy có nên mua nhà nằm trong lộ giới không? Đây là một quyết định khó khăn và có nhiều yếu tố cần cân nhắc. Một số ưu điểm của việc mua nhà nằm trong lộ giới là:
- Giá bán thường rẻ hơn so với nhà không nằm trong lộ giới.
- Nhà thường có vị trí thuận tiện, gần trung tâm hoặc giao thông.
- Nhà có thể được bồi thường khi Nhà nước thu hồi để mở rộng đường.
Tuy nhiên, việc mua nhà nằm trong lộ giới cũng có nhiều nhược điểm và rủi ro, như:
- Nhà không được xây dựng kiên cố hoặc sửa chữa, cải tạo theo ý muốn.
- Nhà có nguy cơ bị thu hồi bất cứ lúc nào khi có kế hoạch quy hoạch mới.
- Nhà có thể bị mất quyền sử dụng khi không thể chứng minh được nguồn gốc sở hữu.
- Nhà có thể bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn, khói bụi, ô nhiễm từ giao thông.
Do đó, việc mua nhà nằm trong lộ giới là một sự lựa chọn tùy thuộc vào mục tiêu và khả năng tài chính của người mua. Nếu người mua chỉ muốn có một nơi ở tạm thời và chấp nhận được những rủi ro trên, thì có thể mua nhà nằm trong lộ giới với giá rẻ. Nếu người mua muốn có một nơi ở lâu dài và an toàn, thì nên tránh mua nhà nằm trong lộ giới và tìm kiếm những căn nhà có giấy tờ pháp lý rõ ràng và không vi phạm quy hoạch.
Đất nằm trong lộ giới có được bồi thường không?
Theo Luật Đất đai 2013, người sở hữu đất nằm trong lộ giới sẽ được bồi thường khi bị thu hồi nếu đất có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp.
Mức bồi thường theo quy định là 100% giá giao dịch, chuyển nhượng đất ở thời điểm công bố lộ giới hoặc % đối với giao dịch sau thời điểm công bố lộ giới. Chủ sở hữu đất trong lộ giới có thể được nhà nước bồi thường với các điều kiện và giấy tờ liên quan.
Ngoài ra, người sở hữu đất trong lộ giới còn được hỗ trợ các khoản khác khi bị thu hồi đất, bao gồm: chi phí di dời, chi phí tái thiết nhà ở, chi phí tái thiết tài sản khác gắn liền với đất, chi phí tái định cư, chi phí ngừng sản xuất kinh doanh và các khoản hỗ trợ khác theo quyết định của Chính phủ.
Vậy, có thể kết luận rằng: Đất nằm trong lộ giới có được bồi thường khi bị thu hồi không? Câu trả lời là CÓ, nếu người sở hữu đất có giấy tờ hợp pháp hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy tờ. Mức bồi thường và các khoản hỗ trợ khác được tính theo quy định của pháp luật hiện hành.
\>>> Tham khảo:
- Giá đất đền bù giải phóng mặt bằng hiện nay là bao nhiêu?
- Cập nhật khung giá đền bù đất đai chuẩn, mới nhất
Cách xem lộ giới trên sổ hồng như thế nào?
Để xác định lộ giới trên sổ hồng, bạn cần chú ý đến các thông tin sau trên sổ: diện tích thửa đất, nhà ở, mục đích sử dụng thửa đất, cấp (hạng) nhà ở, số tầng. Các chỉ số này sẽ là căn cứ để so sánh với quy định về mốc lộ giới đường bộ đã được ban hành trong luật Xây dựng hiện hành.
Cách thực tế để xác định lộ giới gồm các bước sau:
Bước 1: Xác định tất cả các cột mốc lộ giới hoặc biển báo liên quan trên thửa đất.
Bước 2: Tại vị trí của cột mốc lộ giới, tính từ trung tâm của con đường sang hai bên một khoảng cách đã được quy định trước (ví dụ: 4m, 6m) để xác định lộ giới của tuyến đường.
Bước 3: Dựa vào lộ giới đã được đo đạc trên thực tế và số liệu trên sổ hồng để tính toán khoảng lùi phù hợp với quy hoạch của cơ quan nhà nước.
Bước 4: Phần đất nằm trong chỉ giới xây dựng được phép sẽ được xác định sau khi đã tính được khoảng lùi cụ thể.
\>>> Xem ngay: Cách xem sơ đồ thửa đất, cách đọc thông số trên sổ hồng, sổ đỏ
Các khái niệm liên quan đến lộ giới
Lộ giới tiếng anh là gì?
Lộ giới tiếng Anh là gì? Đây là một câu hỏi mà nhiều người có thể chưa biết đáp án. Lộ giới là một thuật ngữ trong lĩnh vực xây dựng, quy hoạch đô thị, giao thông và bất động sản. Lộ giới có nghĩa là phần cuối chiều rộng của con đường từ tâm đường ra hai bên, bao gồm cả vỉa hè, lề đường và các công trình phụ trợ khác. Lộ giới cũng được dùng để chỉ ranh giới quy hoạch mở đường hoặc mở hẻm trên đất trong khu vực.
Theo tìm hiểu của homedy.com, lộ giới tiếng Anh là building line hoặc right of way. Building line là đường lùi hoặc đường xây dựng phông chữ, là khoảng cách tối thiểu của đường xây dựng này từ đường chính giữa của đường đi kèm. Right of way là quyền ưu tiên đi trước của các phương tiện giao thông trên một con đường hoặc một phần của con đường.
Chỉ giới xây dựng là gì?
Theo tìm hiểu của bất động sản Homedy, chỉ giới xây dựng là đường giới hạn mà ở đó Nhà nước cho phép xây dựng nhà, công trình trên khu đất đó. Trong trường hợp công trình được phép xây dựng sát với lộ giới (tức ranh giới lô đất) thì chỉ giới xây dựng có thể nằm trùng với lộ giới. Trường hợp khác, nếu là do yêu cầu của quy hoạch buộc công trình phải xây lùi vào so lộ giới thì chỉ giới xây dựng sẽ lùi vào so với chỉ giới đường đỏ.
Mốc lộ giới là gì?
Cột mốc lộ giới là gì? Mốc lộ giới là một khái niệm quan trọng trong quy hoạch đô thị và giao thông. Nó là cách thức đánh dấu ranh giới giữa phần đất dành cho đường bộ và phần đất thuộc sở hữu của người dân. Mốc lộ giới được cắm ở mép ngoài cùng của đất đường bộ, bao gồm cả hành lang an toàn. Mục đích của việc cắm mốc lộ giới là để khoanh vùng khu vực đất có thể quy hoạch, nâng cấp, xây dựng để mở rộng đường bộ, cải thiện điều kiện giao thông và bảo vệ môi trường.
Chiều rộng lộ giới là gì?
Chiều rộng lộ giới là một khái niệm quan trọng trong quy hoạch xây dựng và giao thông. Nó được hiểu là khoảng cách giữa hai chỉ giới đường đỏ, hay hai ranh giới được xác định trên bản đồ và thực địa để phân biệt phần đất dành cho đường giao thông và phần đất được phép xây dựng công trình.
Lộ giới hẻm là gì?
Chiều rộng lộ giới được tính bằng mét, từ tâm đường sang hai bên. Chiều rộng lộ giới ảnh hưởng đến chiều cao tối đa và tối thiểu của công trình xây dựng, cũng như khoảng lùi xây dựng và diện tích sử dụng của thửa đất. Việc xác định chiều rộng lộ giới cần tuân theo các quy định của Luật Xây dựng, Thông tư của Bộ Xây dựng và Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng.
Lộ giới hẻm là ranh giới quy hoạch mở rộng hẻm hoặc đường, được tính từ trung tâm của hẻm (tim hẻm) sang hai bên. Lộ giới hẻm được đánh dấu bằng các cọc mốc hoặc biển báo để cảnh báo người dân không được xâm lấn hoặc xây dựng các công trình kiên cố trên phần đất thuộc lộ giới hẻm.
Đất nằm trong lộ giới là gì?
Đây là dải đất dọc 2 bên đất của đường bộ, được tính từ mép ngoài đất của đường bộ sang 2 bên, có nhiệm vụ bảo đảm an toàn giao thông. Đất nằm trong lộ giới không được phép xây dựng các công trình kiên cố, trừ khi được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.
Hành lang an toàn đường bộ là gì?
Hành lang an toàn đường bộ/hành lang lộ giới là gì?
Hành lang an toàn đường bộ còn được gọi là hành lang lộ giới, là một khái niệm quan trọng trong Luật Giao thông đường bộ 2008 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Theo đó, hành lang an toàn đường bộ là dải đất dọc hai bên đất của đường bộ, tính từ mép ngoài đất của đường bộ ra hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đường bộ.
Hành lang an toàn đường bộ còn có thể được hiểu là phần đất dọc hai bên đất của đường bộ (kể cả phần mặt nước dọc hai bên cầu, hầm, bến phà, cầu phao) nhằm bảo đảm an toàn giao thông và bảo vệ công trình đường bộ. Hành lang an toàn đường bộ có giới hạn khác nhau tùy theo cấp kỹ thuật của đường và loại hình đường.
\>>> Có thể bạn muốn biết: Hành lang lộ giới là gì? Các quy định quan trọng về lộ giới
Khoảng lùi công trình là gì?
Khoảng lùi của công trình so với chỉ giới xây dựng bị phụ thuộc vào việc tổ chức quy hoạch không gian kiến trúc. Chiều rộng phụ thuộc vào lộ giới nhưng chiều cao của công trình cần được quy định theo những điểm sau đây:
Trường hợp công trình có chiều cao từ 19m trở xuống, nếu ở tuyến đường có lộ giới nhỏ hơn 19m thì người dân không cần chừa khoảng lùi và được phép xây dựng sát vỉa hè. Trường hợp khác, nếu lộ giới cao 19m nhưng xây dựng công trình cao 22m thì bắt buộc phải lùi vào 3m, tính từ vỉa hè.
Tương tự, nếu xây dựng công trình có chiều cao đến 25m thì công trình phải lùi vào 4m. Nếu công trình có chiều cao từ 28m trở lên khi xây dựng phải lùi vào 6m. Như vậy, nhà xây càng cao thì công trình khi xây dựng phải lùi vào càng sâu và diện tích đất xây sẽ càng bị thu hẹp lại.
Thực tế khoảng lùi tối thiểu của các công trình theo bề rộng lộ giới đường và chiều cao xây dựng công trình. Trong hoạt động xây dựng, trách nhiệm cung cấp thông tin về lộ giới hay chỉ giới đường đỏ, thuộc về cơ quan quản lý quy hoạch xây dựng.
Lộ giới 6m là gì?
Lộ giới 6m là gì? Đây là một câu hỏi mà nhiều người quan tâm khi muốn xây dựng nhà ở hay mua bán đất. Lộ giới 6m có nghĩa là ranh giới quy hoạch mở đường hoặc mở hẻm trên đất có chiều rộng 6m. Đây là khoảng không gian được dành cho đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật, không được xây dựng công trình kiên cố trong phạm vi này. Lộ giới 6m được xác định bằng cách đóng cọc đỏ ở hai bên đường, tính từ tâm đường ra hai bên mép đường.
Lộ giới 12m là gì?
Lộ giới 12m có nghĩa là chiều rộng của con đường hoặc con hẻm được quy hoạch là 12m, tính từ tim đường sang hai bên. Nếu bạn muốn xây nhà trên một lô đất có lộ giới 12m, bạn cần phải tuân thủ các quy định về khoảng lùi và chỉ giới xây dựng.
Bài viết đã giải đáp chi tiết lộ giới là gì và các thông tin liên quan. Để chọn mua nhà đất trong ngõ và các dự án khác truy cập ngay Homedy.com - website nhà đất uy tín được đánh giá hàng đầu trên thị trường. Tại Homedy.com, bạn có thể mua bán đa dạng loại dự án từ các chủ đầu tư, sàn giao dịch, dự án lớn đồng thời hiểu hơn về thông tin bất động sản, phong thủy.