Lập dàn ý là lựa chọn và sắp xếp những nội dung cơ bản dự định triển khai vào bố cục ba phần của văn bản. Việc làm này có nhiều ý nghĩa: Show -Giúp cho người viết bao quát được những nội dung chủ yếu, những luận điểm, luận cứ cần triển khai, phạm vi và mức độ nghị luận,… -Tránh được tình trạng xa đề, lạc đề hoặc lặp ý; tránh được việc bỏ sót hoặc triển khai ý không cân xứng. Đang xem: Các bước lập dàn ý bài văn nghị luận -Có dàn ý, người viết cũng đồng thời sẽ biết phân phối thời gian hợp lí khi làm bài, tránh sự mất cân đối trong bài viết. 2.Cách lập dàn ý bài văn nghị luận-Muốn lập dàn ý bài văn nghị luận, cần nắm chắc yêu cầu của đề bài, từ đó tiến hành các bước: tìm hệ thống luận điểm, luận cứ; sắp xếp, triển khai hệ thống ý đó theo một trật tự hợp lí, có trọng tâm. -Dàn ý của một bài văn nghị luận cũng được triển khai thành ba phần: + Mở bài: Giới thiệu và định hướng triển khai vấn đề. + Thân bài: Triển khai lần lượt các luận điểm, luận cứ. + Kết bài: Nhấn mạnh ý nghĩa hoặc mở rộng vấn đề. II- HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀITiến hành các bước lập dàn ý cho đề bài sau: Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người, nhà văn M. Go-rơ-ki có viết: Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”. Hãy giải thích và bình luận ý kiến trên. Gợi ý: để lập được dàn ý cần tiến hành các bước sau: a.Tìm hiểu đề: -Đề bài yêu cầu triển khai vấn đề gì? (vai trò của sách) -Các kiến thức cần huy động ở đâu? (trong cuộc sống thực tế) -Hình thức thể loại của bài văn là gì? (giải thích và bình luận) b.Tìm ý : *Xác định luận đề: -Bài văn cần làm sáng tỏ luận đề: Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới. -Đây là một ý kiến xác đáng, cần tán thưởng và làm theo. *Xác định các luận điểm: -Bài làm có ba luận điểm cơ bản: (1)Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người (ghi lại những hiểu biết về thế giới tự nhiên và xã hội). (2)Sách mở rộng trước mắt mỗi chúng ta những chân trời mới. (3)Từ ý nghĩa đó, mỗi chúng ta cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách. *Tìm luận cứ cho các luận điểm: -Các luận cứ cho luận điểm (1): + Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người. + Sách là kho tàng tri thức của nhân loại. -Các luận cứ cho luận điểm (2): + Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực về thế giới tự nhiên và xã hội. + Sách giúp ta vượt qua thời gian, không gian. + Sách là người bạn tâm tình gần gũi, giúp ta tự hoàn thiện về nhân cách của mình. -Các luận cứ cho luận điểm (3): + Nên đọc và làm theo các loại sách tốt, phê phán sách có hại. + Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc vâ học theo các sách có nội dung tốt. + Học những điều hay trong sách bôn cạnh việc học trong thực tế cuộc sống, c.Lập dàn ý: Mở bài: mở bài trực tiếp -Nêu khái quát vai trò tác dụng của sách trong đời sống. -Dẫn câu nói của M. Go-rơ-ki. Thân bài: Triển khai lần lượt các luận điểm: -Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người (ghi lại những hiểu biết về thế giới tự nhiên và xã hội): + Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người. + Sách là kho tàng trí thức của nhân loại. -Sách mở rộng trước mắt mỗi chúng ta những chân trời mới. + Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực về thế giới tự nhiên và xã hội. + Sách giúp ta vượt qua thời gian, không gian. + Sách là người bạn tâm tình gần gũi, giúp ta tự hoàn thiện về nhân cách của mình. Mỗi chúng ta cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách. Xem thêm: sơ đồ quy trình thẩm định dự án đầu tư + Nên đọc và làm theo các loại sách tốt, phê phán sách có hại. + Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc và học theo các sách có nội dung tốt. + Học những điều hay trong sách bên cạnh việc học trong thực tế cuộc sống. Kết bài: Bằng cách mở rộng vấn đề. + Tình hình thị trường sách hiện nay phức tạp ra sao? (số lượng đầu sách nhiều, chất lượng sách, đôi khi cả trong việc in ấn không đảm bảo). + Trong tình hình ấy, cần phải làm gì để chọn lựa được sách tốt? (nhờ sự tham vấn của thầy cô, của các phương tiện thông tin đại chúng,…). + Hiện nay, giới trẻ có rất nhiều cách để cập nhật thông tin và giải trí, vậy việc đọc sách còn hấp dẫn và mang lại hiệu quả cao nữa hay không? Ill – HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP1.Cho đề văn:Trong một lần nói chuyện với học sinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” Theo anh (chị), nên hiểu và vận dụng lời dạy đó của Người như thế nào? Một bạn đã tìm được một số ý: a.Giải thích khái niệm tài và đức. b.Có tài mà không có đức là người vô dụng. c.Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Hãy: -Bổ sung các ý còn thiếu. -Lập dàn ý cho bài văn. Gợi ý: a.Cần bổ sung một số điểm còn thiếu: -Mối quan hệ giữa tài và đức trong mỗi con người. -Trong quá trình rèn luyện, cần phải thường xuyên phấn đấu để hướng tới sự hoàn thiện cả tài và đức. b.Lập dàn ý cho bài văn: cần bổ sung thêm chi tiết cho dàn ý sơ lược dưới đây: , Mở bài: -Giới thiệu lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. -Định hướng tư tưởng của bài viết. Thân bài: -Giải thích câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh. -Khẳng định ý nghĩa lời dạy của Bác đối với việc rèn luyện tu dưỡng của mỗi cá nhân. -Phương hướng phấn đấu và rèn luyện để thực hiện tốt tinh thần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Kết bài: Mỗi chúng ta cần phải thường xuyên rèn luyện phấn đấu để có cả tài lẫn đức. 2.Lập dàn ý cho đề bài sau: Trong lớp anh (chị) có một số bạn gặp khó khăn trong đời sống nên chểnh mảng học tập. Các bạn đó thường mượn câu tục ngữ ”Cái khó bó cái khôn “để tự biện hộ. Theo anh (chị), nên hiểu và vận dụng câu tục ngữ này như thế nào? -Dàn bài gợi ý Mở bài: -Những khó khăn trong cuộc Sống thường hạn chế việc phát huy khả năng của con người. Từ thực tế đó, dân gian đã đúc kết nên câu tục ngữ: “Cái khó bó cái khôn”. -Câu tục ngữ trên có giá trị như thế nào? Ta cần hiểu và vận dụng vào cuộc sống sao cho đúng? Thân bài: -Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: + “Cái khổ’’ là những khó khăn, trở ngại trong thực tế cuộc sống; “bó” là sự trói buộc, kìm hãm; “cái khôn” là khả năng suy nghĩ, sáng tạo của con người. + Câu tục ngữ này nêu ra bài học: Những khó khăn trong cuộc sống thường hạn chế nhiều đến việc phát huy tài năng, sức sáng tạo của con người. -Bài học trên có mặt đúng nhưng đồng thời cũng có mặt chưa đúng. + Mặt đúng: Quá trình vận động, phát triển của mỗi cá nhân thường chịu ảnh hưởng, tác động của hoàn cảnh khách quan. Ví dụ: Có điều kiện thuận lợi trong học tập, (thời gian, tài liệu, thầy giỏi, bạn tốt…) thì ta có thể học tập tốt. Ngược lại, hoàn cảnh khó khăn thì kết quả học tập của ta bị hạn chế. + Mặt chưa đúng: Bài học trên còn phiến diện, chưa đánh giá đúng mức vai trò của sự nỗ lực chủ quan của con người.Trên thực tế, có rất nhiều người dù gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống nhưng họ vẫn nỗ lực vươn lên để học tập tốt hoặc hoàn thàr;h xuất sắc những nhiệm vụ được giao… -Câu tục ngữ cho ta nhiều bài học quý: . + Trước khi suy tính làm vấn đề gì cần tính đến những điều kiện khầch quan để hạn chế đến mức tối đa sự phụ thuộc của vấn đề đó vào những yếu tố bên ngoài. + Trong hoàn cảnh nào cũng cần đặt lên hàng đầu sự nỗ lực chủ quan, lấy ý chí và nghị lực để vượt qua khó khăn thử thách và vươn tới thành công. Kết bài: Cần khẳng định: -Trước hoàn cảnh càng khó khăn, ta càng phải quyết tâm khắc phục. Xem thêm: đồ án phốt phát hóa -Cần có tâm thế sẵn sàng biến khó khăn thành môi trường để rèn luyện bản lĩnh, giúp ta thành công trong cuộc sống. Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Luận văn
Nghị luận văn học là một trong hai dạng văn cơ bản của thể loại văn nghị luận và là dạng văn thường gặp đối với học sinh trung học. Đây là dạng văn có đề tài và đối tượng viết về các tác phẩm, hiện tượng văn học, cũng có thể là về những ý kiến, nhận định văn học. Đang xem: Cách lập dàn ý bài văn nghị luận văn học Một bài nghị luận văn học phải đúng hướng, trật tự , mạch lạc, trong sáng đồng thời phải vừa hấp dẫn, sinh động. Để đạt được những yêu cầu nói trên đòi hỏi người viết phải có những kiến thức và kỹ năng nhất định. Một trong những kỹ năng cần thiết nhất chính là lập dàn ý cho bài văn. Trước khi lập dàn ý cho một bài văn, người viết cần tìm hiểu đề để nắm bắt được vấn đề, luận đề cần giải quyết. Thông thường đề ra sẽ có 2 dạng: đề nổi và đề chìm. Bước tìm hiểu đề cũng là bước để xác định đề yêu cầu nghị luận theo kiểu nào trong các kiểu sau: bình giảng một bài thơ, phân tích một bài thơ, phân tích một đoạn thơ, phân tích một vấn đề trong tác phẩm văn xuôi, phân tích một nhân vật, phân tích một hình tượng… Khi xác định được kiểu đề nghị luận, người viết sẽ xác định được những thao tác nghị luận cần dùng cũng như hệ thống dẫn chứng cần đưa vào bài viết.  Cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận văn học Dàn ý của một bài văn nghị luận văn học cũng gồm 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài như bố cục của một bài văn thông thường. 1, Mở bàiMở bài sẽ là chìa khóa để gây ấn tượng với người đọc về phong cách nghị luận, phong cách ngôn ngữ của người viết. Một mở bài thông thường nên đi theo công thức gợi (gợi ý ra vấn đề cần làm) – đưa (đưa ra vấn đề) – báo (thể hiện cho người đọc biết mình sẽ làm gì). Xem thêm: Tiểu Luận Quyền Con Người Trong Hiến Pháp 2013, Tiểu Luận Về Quyền Con Người Trong Hiến Pháp 2013 Chú ý bám sát đề để đưa ra luận đề cần giải quyết một cách rõ ràng, chính xác. Những thông tin không thể thiếu trong phần mở bài bao gồm: Giới thiệu thông tin cơ bản về tác giả. Cần dựa vào đề bài để đưa lượng thông tin vừa đủ. Ví dụ như đề bài là phân tích tác phẩm thì thông tin về tác giả chỉ cần nói sơ qua.Giới thiệu tác phẩm về một số thông tin như: tên, năm sáng tác, điểm nổi bật, đặc sắc của tác phẩm đó so với những tác phẩm cùng thời, cùng thể loại.Giới thiệu luận đề cần giải quyết. Đây là yếu tố quan trọng nhất mà bạn không được phép bỏ qua, nó sẽ là chìa khóa đề dẫn bài viết đi vào phần thân bài. 2,Thân bàiPhần thân bài sẽ được triển khai theo trình tự: Luận điểm 1 – luận cứ 1 – luận cứ 2 – dẫn chứng…Luận điểm 2 – luận cứ 1 – luận cứ 2 – dẫn chứng…… Khi trình bày phần thân bài, có thể trình bày riên rẽ từng phần từ nội dung cho đến hình thức, từ những đặc sắc trong nội dung đến những đặc sắc trong nghệ thuật. Nhưng cũng có thể kết hợp nội dung và nghệ thuật với nhau để cùng làm nổi bật nhau. Để tăng thêm tính thuyết phục, mở rộng cho bài văn thì nên so sánh tác phẩm đó với các tác phẩm khác cùng thời, từ đó làm bật lên được nét riêng, nét đặc sắc của tác phẩm hoặc, tác giả, luận đề mà mình trình bày. Có thể nêu một vài khuyết điểm( nếu có) để thể hiện sự khách quan, tuy nhiên không nên lạm dụng tránh phản tác dụng. 3, Kết bàiCó thể thực hiện theo công thức: tóm (tóm gọn lại vấn đề đã trình bày) – Rút (rút ra kết luận cho vấn đề) – Phấn (hướng phấn đấu, ý kiến, thái độ của bản thân). Xem thêm: Đồ Án Nhà Công Nghiệp May Mặc, Đasv : Nhà Máy May Lacoste Factory / Ngô Bá Trung Khi đã có dàn ý của bài văn, người viết chuyển sang bước viết thành bài hoàn chỉnh. Chú ý, khi đã viết được bài văn hoàn chỉnh, không nên bỏ qua bước đọc soát lại bài, dù chỉ mất ít thời gian nhưng nó lại là bước giúp bài văn của chúng ta không mắc những lỗi cơ bản như: câu từ, chính tả… đó cũng là một điểm để gây ấn tượng tốt cho người đọc. Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Luận văn |
