Làm thế nào để đối mặt với The giới đầy biến động

Học tập không chỉ là quá trình thu thập kiến thức. Đó là quãng thời gian quý báu để chúng ta trau dồi các kỹ năng cần thiết, để từ đó tự tin sống trong xã hội luôn chuyển động.

Khi nói đến giáo dục, người ta thường nghĩ ngay đến hình ảnh của những đứa trẻ ngồi ngay ngắn trong lớp, hay các sinh viên chăm chú trên giảng đường. Nhưng học tập không chỉ dừng lại ở việc tìm hiểu các kiến thức thuộc một lĩnh vực nào đó, để con người có thể làm một nghề, hay thuần thục ở một công việc chuyên môn nhất định.

Giáo dục, nói một cách rộng hơn là việc rèn luyện cả kiến thức và kỹ năng. Từ những tiềm năng sẵn có, nhờ có giáo dục, chúng ta có thể tìm thấy sở trường của mình, khắc phục các điểm yếu và học cách thích nghi với môi trường xung quanh. Đó là thông điệp mà ba tác giả Daisaku Ikeda, Jim Garrison, Larry Hickman muốn gửi gắm trong cuốn sách Cách dạy cách học cách sống trong thế kỷ XXI.

Giáo dục là quá trình tương tác và thấu hiểu

Hai tác giả Daisaku Ikeda và Jim Garrison đều là các giáo sư về triết học đang giảng dạy tại các trường đại học lớn ở Virginia và Illinois, còn tác giả Larry Hickman là chủ tịch của tổ chức Soka Gakkai International, một tổ chức về Phật giáo với 12 triệu thành viên trên toàn thế giới. Cuốn sách này xoay quanh những quan điểm của ba tác giả về giáo dục trong thời đại mới.

Cả ba có cùng quan điểm về mối liên hệ mật thiết giữa việc học, sự hình thành nhân cách và các ảnh hưởng xã hội tới quá trình phát triển của mỗi cá nhân. Khi nói về vai trò của giáo dục, Jim Garrison luôn đề cao giáo dục gia đình. Với ông, quá trình dạy dỗ phải bắt đầu từ khi đứa trẻ vừa mới chào đời, các hành động âu yếm giữa cha mẹ với con cái cũng là một hình thức giáo dục trong giai đoạn này.

Muốn giáo dục được con cái, các bậc cha mẹ phải hiểu và có thể phán đoán được các hành động của đứa trẻ trong các tình huống nhất định. Từ đó, mới có thể uốn nắn con cái một cách phù hợp mà không gây áp lực cho chúng. Dù ở bất cứ đâu, giáo dục cũng là một quá trình tương tác hai chiều. Trước khi muốn đứa trẻ làm điều gì đó, chúng ta phải tìm hiểu xem chúng muốn gì.

Nhiều bậc phụ huynh và cả các giáo viên thường than phiền rằng lũ trẻ rất lười học. Daisaku Ikeda lại cho rằng chúng ta đang dạy không đúng cách. Trước khi bắt trẻ con ngồi vào bàn học, người lớn phải cho chúng thấy hai điều: “Học để làm gì?” và “Việc học thú vị như thế nào?”.

Nếu thấy được lợi ích và sự hứng khởi đối với tri thức, nhất định lũ trẻ sẽ học một cách chăm chỉ hơn. Phải gắn với các hành động thực tiễn, để giải thích cho trẻ nhỏ ích lợi của việc học, không nên dùng điểm số và áp lực thành tích để gò ép chúng. Ngoài việc thu nhận tri thức, học tập còn là quá trình trau dỗi kỹ năng, nên rất cần sự tương tác của người học với người dạy.

Quá trình tương tác này cũng giúp cho những đứa trẻ giải tỏa bớt áp lực tâm lý. Larry Hickman cho rằng: Dạy được một đứa trẻ ngoan, chính là cách gieo một mầm thiện xuống cuộc đời. Những vụ xả súng trong trường học, hay nạn bạo lực học đường đều bắt nguồn từ chuyện một học sinh gặp nhiều căng thẳng, áp lực nhưng không biết giải tỏa cùng ai.

Học bao nhiều là đủ?

Trong cuốn sách này, các tác giả đem tới cho người đọc một khái niệm không mấy xa lạ trong thời gian gần đây, đó là: “Học tập suốt đời”. Theo Daisaku Ikeda: Ở độ tuổi nào, chúng ta cũng cần phải học tập, vì kiến thức là vô tận và chúng được sản sinh mỗi ngày. Không chỉ có vậy, thế giới luôn biến đổi, những kỹ năng mà bạn có ngày hôm nay, có thể sẽ trở thành thứ vô dụng trong tương lai không xa.

Vì vậy, để thích nghi với cuộc sống, con người phải học tập không ngừng. Các tác giả cũng đưa ra quan điểm: Đôi khi việc thay đổi tư duy, chấp nhận sự khác biệt trong xã hội còn khó hơn việc học một đống kiến thức mới mẻ. Nhưng ở thời đại hiện nay, nếu không chấp nhận sự vận động và thay đổi của xã hội, con người đó ắt sẽ bị đào thải.

Để thực hiện được mục tiêu học tập suốt đời, cách tốt nhất chúng ta nên làm là “tự học”. Thế kỷ XXI, với sự phát triển của công nghệ thông tin, việc tự học không hề khó. Thế nhưng, những phương pháp giáo dục cổ điển đang bộc lộ nhiều hạn chế.

Ở thời đại hiện nay, giáo dục cần sự tương tác và phản biện rất lớn từ người học. Nhờ có sự tác động ngược chiều này, mà các nhà sư phạm tìm ra được những điểm thiếu sót trong phương pháp truyền đạt của mình. Điều này không chỉ đúng với giáo dục truyền thống trong nhà trường, nó còn rất hữu ích với giáo dục trực tuyến và cần thiết cho việc phát triển các phần mềm dạy học thông minh.

Cuốn sách Cách dạy cách học cách sống trong thế kỷ XXI được trình bày dưới dạng đối thoại giữa ba tác giả. Từ đó, độc giả có được cái nhìn đa chiều về quan điểm có họ đối với giáo dục thời hiện đại.

Các tác giả không bác bỏ những thành tựu của nền giáo dục truyền thống, họ thừa nhận rằng chúng có những ưu điểm phù hợp ở mọi thời đại. Nhưng bên cạnh đó, họ cũng chỉ ra những điểm mạnh của các hình thức giáo dục mới. Từ đó, cuốn sách mang tới cho người đọc một cái nhìn khách quan và toàn diện hơn về viễn cảnh của giáo dục trong tương lai.

Chưa kịp lấy lại nhịp sống sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán Canh Tý, chúng ta đã phải đối mặt với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, và đến tận giờ phút này, vẫn còn rất nhiều sự hoang mang trước những sự thay đổi hàng loạt từ đầu năm 2020. Nhưng ở một góc nhìn khác, dịch Covid-19 không chỉ mang đến sự bất an về sức khỏe, sự xáo trộn cuộc sống mà còn là cơ hội để tất cả chúng ta nhìn lại những giá trị thật sự quan trọng.

1.Sức mạnh của tình yêu thương

Giữa tâm dịch, chiếc khẩu trang y tế, chai nước rửa tay bình thường rất nhỏ bé lại trở nên đắt đỏ, khó tìm, thậm chí là khan hiếm. Có thời điểm, người ta còn đùa rằng “giờ này ai mà có khẩu trang y tế thì đúng là đại gia”. Ấy vậy mà, một cậu bé 11 tuổi có thể gom hết số tiền lì xì đưa mẹ mua khẩu trang y tế tặng cho những người cần. Tiếp theo sau đó là hàng loạt những buổi tặng khẩu trang, nước rửa tay, dung dịch sát khuẩn, xà phòng vệ sinh do các cá nhân, tổ chức khắp Việt Nam mang lại niềm tin và sự ấm áp cho mọi người giữa những bất an do dịch bệnh.

Và sau khi thực hiện giãn cách xã hội, không chỉ những doanh nghiệp bị ảnh hưởng mà những người lao động mới thật sự gặp khó khăn trong việc duy trì cuộc sống. Ngay lúc này, những hình ảnh phát cơm từ thiện, máy ATM gạo, chủ nhà trọ giảm tiền thuê xuất hiện ngày càng nhiều để cùng giúp nhau vượt qua những khó khăn trước mắt. Những bữa cơm, thức uống, thông điệp tri ân được gửi đến các bác sỹ, y tá, đội tình nguyện để bày tỏ sự biết ơn và cổ vũ “những chiến sỹ ở tuyến đầu chống dịch” được lan tỏa toàn cầu.

Và còn rất, rất nhiều nghĩa cử tốt đẹp đang được lan tỏa trong cộng đồng trong và ngoài nước cùng nhau vượt qua đại dịch Covid-19 được chia sẻ trên các phương tiện truyền thông mỗi ngày. Thử hỏi, giữa bao biến động từ đầu năm đến giờ, nếu không có tình yêu thương, tinh thần tương thân tương ái thì ai sẽ nhắc chúng ta phải trân trọng những gì mình đang có và giúp đỡ những người xung quanh, sống trách nhiệm hơn với cộng đồng?

2.Gia đình mãi là tài sản quý giá

Chưa khi nào các em học sinh lại có một học kỳ “linh hoạt” đến như vậy! Các em học trực tuyến tại nhà và cha mẹ, ông bà, anh chị trở thành thầy cô dạy chính và thầy cô chính quy lại trở thành… trợ giảng qua màn hình máy tính. Nói vui thế thôi nhưng khi phụ huynh và học sinh đều học và làm việc ở nhà lại trở thành cơ hội gắn kết mọi thành viên trong gia đình với nhau hơn. Không còn những cuối tuần vội vã, không còn những buổi tối chỉ có 2 tiếng chơi cùng con, chúng ta có thêm thời gian hướng dẫn cho con kiến thức, những thói quen tốt, những kỹ năng bảo vệ bản thân và cùng nhau chia sẻ, cùng nhau làm việc nhà.

Sẽ không tránh khỏi sự bất hòa, đôi chút ngột ngạt vì không được ra ngoài nhưng bạn hãy trân trọng thời gian ở cạnh gia đình mình, tranh thủ chia sẻ, trao đổi, dành thời gian để hiểu nhau hơn hay thậm chí là cùng lập danh sách những việc cần làm, những nơi cùng nhau đến trong tương lai. Sau khi trở lại guồng sống gấp gáp bình thường có khi chúng ta lại tiếc nuối những ngày cả nhà sống gần gũi với nhau thế này đấy!

3.Sức khỏe là nền tảng của mọi ước mơ

Nếu bạn đã từng một lần hát theo “Nếu mà mệt quá, giữa thành phố sống chồng lên nhau
Cùng lắm thì mình về quê, mình nuôi cá và trồng thêm rau” thì đây không phải là cơ hội để bạn sống chậm hơn và tìm lại trạng thái cân bằng hay sao?

Bình thường bạn không có cơ hội thoát ra khỏi deadline, chăm sóc gia đình mà bỏ quên sức thì khi thực hiện giãn cách xã hội phòng chống Covid-19 là cơ hội để bạn sắp xếp lại giờ giấc, thói quen sinh hoạt tốt nhất cho cơ thể. Sức khỏe là nền tảng của mọi dự định, ước mơ và nếu bạn cảm thấy mệt mỏi về thể chất lẫn tinh thần thì công việc của bạn cũng sẽ bị đình trệ trong suốt nhiều tuần tiếp theo đấy! Không chỉ vậy, khi đó gia đình bạn, những người phụ thuộc vào bạn cũng sẽ bị ảnh hưởng. Đây là giai đoạn bạn cần chú tâm hơn đến sức khỏe bản thân mình nhiều hơn.

Hãy tranh thủ thời gian ở nhà, cùng gia đình nấu những bữa cơm đầy đủ dưỡng chất, ăn uống đúng giờ và chia sẻ với nhau nhiều hơn. Hãy thiết lập thói quen tập thể dục tại nhà mỗi ngày, theo dõi tình hình sức khỏe, súc miệng và rửa tay thường xuyên hơn để bảo vệ cả gia đình.

Đừng quên dành thêm thời gian chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình, không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng, sự mệt mỏi của tinh thần là cầu nối dẫn đến sự nguy cơ bệnh lý của cơ thể.

Theo bác sỹ Nguyễn Thị Kim Hưng - Trung tâm Làm giàu thế giới nội tâm TP.HCM chia sẻ: “Chỉ cần một phút căng thẳng, giận dữ, lo lắng… là cơ thể phải mất 10 ngày mới thải hết độc tố do suy nghĩ tiêu cực tạo ra. Sự giận dữ, buồn phiền… là “mồi lửa” làm cho tuyến yên kích hoạt hàng loạt các phản ứng khác trong cơ thể, cảm nhận bên ngoài dễ nhận thấy là: tim đập nhanh, tăng huyết áp, tăng cholesterol, đau thắt dạ dày, và mất ngủ. Nếu những cảm xúc này lặp đi lặp lại nhiều lần trong ngày thì cơ thể khó lòng thải hết độc tố.”

Những lúc rảnh rỗi, hãy tranh thủ sắp xếp lại tâm trí, nhất là những áp lực trong công việc để duy trì trạng thái tinh thần thoải mái, cân bằng để nhận được nhiều giá trị tươi đẹp trong cuộc sống này. Hãy nhớ rằng bạn được sinh ra trong cuộc sống này không chỉ để làm việc, mà còn để tận hưởng những điều tươi đẹp hiện diện mỗi ngày, phát triển bản thân và các mối quan hệ xã hội.

Prudential tin rằng khi chúng ta thay đổi góc nhìn, chuyển biến động thành cơ hội, chúng ta sẽ có cơ hội sống đầy hơn. Hãy biến mỗi phút giây trong cuộc sống trở thành những khoảnh khắc trân trọng và đáng nhớ nhất, bạn nhé!