Là một quần thể những danh lam thắng cảnh và di tích, khu du lịch thắng cảnh Hương Sơn mang đậm vẻ đẹp văn hóa – tôn giáo – kiến trúc của Việt nam với hàng chục ngôi chùa thờ Phật, vài ngôi đền thờ thần, các ngôi đình, thờ tín ngưỡng. Bên cạnh các cảnh đẹp thiên tạo như suối Yến, động Hương Tích, động Tiên Sơn, động Tuyết Quynh, suối Giải Oan… khu danh thắng còn có các công trình kiến trúc nghệ thuật do bàn tay con người, qua các thời kỳ tạo nên, và đã trở thành những di tích lịch sử rất có giá trị như đền Trình, chùa Thiên Trù, đền Cửa Võng, Hương Sơn Tự…
Mục lục
Vị trí khu du lịch thắng cảnh Hương Sơn
Được biết đến là đại danh nổi tiếng về danh thắng và tâm linh, khu du lịch Hương Sơn nằm ven bờ phải sông Đáy, cách trung tâm thủ đô thành phố Hà Nội 62 km về phía Nam và thuộc địa bàn xã Hương Sơn huyện Mỹ đức, Hà Nội.
Quần thể Hương Sơn được xây dựng từ đời Vua Lê Thánh Tông (1442-1497). Tính đến nay, quần thể danh lam này vẫn giữ được sức thu hút mạnh mẽ đối với du khách trong và ngoài nước nhờ tâm niệm: gắn giá trị di sản với phát triển du lịch. Mỗi năm, có hàng triệu người hành hương đến Hương Sơn chiêm bái và khám phá.
Khám phá vẻ đẹp của khu du lịch thắng cảnh Hương Sơn
Là một trong những điểm di tích đặc biệt quan trọng của quốc gia được Chúa Trịnh Sâm phong danh “Nam thiên đệ nhất động” là động đẹp nhất trời Nam, khu du lịch thắng cảnh Hương Sơn gồm 21 ngôi chùa thờ Phật, thờ thần theo tín ngưỡng nông nghiệp bản địa và gắn liền với Phật giáo, là nơi tu hành đắc đạo của Bồ Tát Quán Thế Âm hay còn được gọi là Bà Chúa Ba.
Được phát hiện vào thời Vua Lê Thánh Tông (1460-1469) bởi ba vị hòa thượng trên đường tìm kiếm nơi tu hành, cảnh sắc thiên nhiên và kiến trúc văn hóa lịch sử được nhận định là độc đáo. Quần thể di tích thắng cảnh Hương Sơn không chỉ xứng tầm quốc gia mà còn ở tầm cấp thế giới. Sở hữu cảnh sắc thiên tạo hiếm có, như: Suối Yến, động Hương Tích, động Tiên Sơn, suối Giải Oan…, quần thể di tích thắng cảnh Hương Sơn còn nổi tiếng nhờ hệ sinh thái đa dạng, các công trình kiến trúc, lịch sử đặc biệt giá trị là đền Trình, chùa Thiên Trù, đền Cửa Võng…
Với cảnh sắc của các dòng suối và núi non khu danh lam bậc nhất này đã tạo nên khung cảnh “sơn thuỷ hữu tình” như mộng, như mơ và nổi bật hơn cả là vẻ đẹp trầm mặc suối Yến.
Suối Yến sở hữu đường suối dài khoảng 3km với nhiều đoạn khúc thẳng, khúc quanh khiến cho du khách cảm giá dòng suối trải dài vô tận. Mang trong mình một vẻ đẹp hiền hoà, suối Yên hòa mình, buông thả mềm mại dịu êm giữa hai triền núi. Vào mùa lễ hội, dòng suối Yên thường ngày vốn dĩ hiền hoà bỗng nhiên sôi động sôi động hẳn lên. Từng đoàn du khách vãn cảnh Hương Sơn, thư thái và thả hồn mình hòa với đất trời thiên nhiên.
Mang vẻ đẹp văn hóa – tâm linh đượm chất liệu lịch sử, khu danh thắng cảnh Hương Sơn là vùng đất linh thiêng nơi có rất nhiều đền, chùa, đình mang nét kiến trúc cổ kính như chùa Thiên Trù, chùa Tiên Sơn, chùa Giải Oan, chùa Long Vân, chùa Tuyết Sơn, … Bao quanh các ngôi chùa là phong cảnh non nước hùng vĩ, vẻ đẹp hoang sơ bình yên, thanh tịnh càng tô điểm cho một bức tranh non nước hữu tình đẹp nhất trời Nam.
1. Chùa Thiên Trù
Còn được biết tới với cái tên: chùa Trò, chùa Thiên Trù còn là nơi cất giữ xá lị của các vị Tổ sư quy tịch. Sau khi bị phá huỷ bởi kháng chiến chống Pháp, sau năm 1954 chùa được xây dựng lại. với bên phải chùa là vườn tháp, bên sườn núi còn có toà ” Thiên thuỷ tháp”, bên trái có chiếc hồ hình bán nguyệt.
2. Chùa Giải Oan
Do Sư Tổ Thông Dụng huý Thám pháp danh Cương Trực đời thứ 2 khai sáng, Chùa Giải Oan được xây dựng ở lưng chừng núi Long Tuyền và được trùng tu vào các năm 1928, 1937 để phục vụ cho hoạt động tâm linh.
Chùa là nơi thờ phụng đức Bồ Tát Quan Thế Âm, lưu giữ được pho tượng Tứ Tý Quan Âm được đúc vào thế kỷ 18. Trong chùa còn có giếng Thanh Trì nước trong suốt không bao giờ cạn. Tương truyền đây chính là nơi đức Chúa Ba (Bồ Tát Quan Âm Diệu Thiện) đã dùng để tắm, tẩy sạch bụi trần ai, trước khi đi vào cõi phật. Từ đó giếng này được gọi là giếng Giải Oan, khách đi lễ thường múc nước nước uống để cầu mong giải thoát khỏi mọi nỗi oan ức trên đời.
3. Động Hương Tích
Từ chùa Giải Oan, du khách lại tiếp tục cuộc hành trình lên động Hương Tích khoảng 2,5km. Ðường lên động quanh co, lúc lên dốc cao, lúc xuống dốc. Du khách khi lên tới bậc đá cao nhất, nhìn xuống sẽ thấy động Hương Tích như một vòm hang rộng, sâu, hun hút trông giống như hàm của một con rồng.
Đi tiếp xuống 120 bậc đá, du khách sẽ tới lòng động. Trong hang động Hương Tích là những khối nhũ đá muôn hình vạn dạng cùng với những lối đi lên Trời và lối xuống âm phủ. Bên cạnh những công trình điêu khắc thiên nhiên còn có những công trình điêu khắc nhân tạo mang nhiều giá trị. Giá trị nhất là pho tượng Phật Bà Quan Thế Âm bằng đá xanh tạc vào thời Tây Sơn.
Các tuyến thăm quan quần thể di tích danh thắng Hương Sơn
- Tuyến thứ nhất: Đền Trình, Chùa Thiên Trù, Động Tiên Sơn, Chùa Giải Oan, Đền Cửa Võng, Động Hương Tích, Động Hinh Bồng, Động Đại Binh, Đình Yến Vỹ.
- Tuyến thứ hai: Hang Sơn Thủy Hữu Tình, Chùa Thanh Sơn, Động Hương Đài, Chùa Long Vân , Động Long Vân. Chùa Cây Khế, Hang Sũng Sàm, Đền Đục Khê.
- Tuyến thứ ba: Đền Trình Chùa Tuyết Sơn, Chùa Tuyết Sơn, Động Tuyết Sơn , Chùa Cá.
Được thiên nhiên ban tặng cho cảnh “Kỳ sơn tú thuỷ”, năm 2018, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã trao Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt quần thể danh lam thắng cảnh Hương Sơn cho huyện Mỹ Đức. Nét cuốn hút của quần thể sinh thái tâm linh Hương Sơn không chỉ thu hút du khách trong nước mà còn được du khách nước ngoài vô cùng yêu thích, ghé thăm rất đông, quanh năm. Đây cũng là nơi diễn ra mùa lễ hội lớn và kéo dài nhất trong cả nước, thu hút hàng triệu lượt du khách hành hương, chiêm bái.