Gió mùa ảnh hưởng đến Việt Nam như thế nào

Hãy trình bày hoạt động của gió mùa ở nước ta và hệ quả của nó đối với sự phân chia mùa khác nhau giữa các khu vực.

Đề bài

Hãy trình bày hoạt động của gió mùa ở nước ta và hệ quả của nó đối với sự phân chia mùa khác nhau giữa các khu vực?

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Xem lại lý thuyết phần Tính chất gió mùa.

Lời giải chi tiết

Nước ta nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc, nên có Tín Phong bán cầu Bắc hoạt động quanh năm. Mặt khác, khí hậu Việt Nam còn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các khối khí hoạt động theo mùa với hai mùa gió chính: gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ.

b) Hệ quả:

- Tạo ra sự phân mùa khí hậu:

+ Miền Bắc có sự phân chia thành mùa đông lạnh, ít mưa và mùa hạ nóng, ẩm, mưa nhiều.

+ Ở miền Nam có một mùa mưa và một mùa khô rõ rệt.

+ Miền Trung có mùa hạ rất khô và nóng, mùa mưa lùi về thu đông.

Loigiaihay.com

• Giải bài 2 phần câu hỏi và bài tập trang 44 SGK Địa lí 12

  Hãy nhận xét về sự thay đổi nhiệt độ từ Bắc vào Nam. Giải thích nguyên nhân?

• Vì sao địa hình đồi núi nước ta bị xâm thực mạnh ?

  Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 45 SGK Địa lí 12

• Hãy nêu ảnh hưởng của địa hình xâm thực, bồi tụ mạnh đến việc sử dụng đất ở nước ta.

  Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 45 SGK Địa lí 12

• Vì sao sông ngòi nước ta có đặc điểm nêu trên ?

  Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 46 SGK Địa lí 12

• Đất feralit có đặc tính gì và ảnh hưởng như thế nào đến việc sử dụng đất trong trồng trọt

  Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 46 SGK Địa lí 12

• Bài tập 2: a) Phân tích xu hướng biến động diện tích gieo trồng cây công nghiệp hàng năm và cây công nghiệp lâu năm trong khoảng thời gian từ 1975 đến 2005

  Giải bài tập Bài 2 trang 98 SGK Địa lí 12

• Hãy giải thích vì sao công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm là ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta hiện nay.

  Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 122 SGK Địa lí 12

• Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long có những điểm gì giống nhau và khác nhau về điều kiện hình thành, đặc điểm địa hình và đất ?

  Giải bài tập Bài 1 trang 35 SGK Địa lí 12

• Hãy tìm các ví dụ để làm sáng tỏ ý nghĩa kinh tế và sinh thái to lớn của rừng và vai trò của lâm nghiệp.

  Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 104 SGK Địa lí 12

Mục lục

• 1 Hoàn lưu khí quyển
• 2 Các mùa
• 3 Nhiệt độ
• 4 Lượng mưa
• 5 Các miền khí hậu Việt Nam
  • 5.1 Miền khí hậu phía Bắc
  • 5.2 Miền khí hậu Trường Sơn
  • 5.3 Miền khí hậu phía Nam
  • 5.4 Miền khí hậu Biển Đông
• 6 Biến đổi khí hậu
• 7 Tham khảo
• 8 Sách tham khảo

HOẠT ĐỘNG của GIÓ mùa ở VIỆT NAM

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (72.22 KB, 2 trang )

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÓ MÙA Ở VIỆT NAM
Phục vụ dạy bài 9 lớp 12
Sự chênh lệnh nhiệt độ của lục địa Á- Âu rộng lớn với đại dương Thái Bình Dương và
Ấn Độ Dương đã hình thành nên các trung tâm khí áp thay đổi theo mùa, hình thành
chế độ gió mùa đặc biệt của nước ta.
* Gió mùa mùa đông: (Từ tháng XI – tháng IV năm sau),
- Vào mùa đông lục địa Á- Âu lạnh, xuất hiện cao áp Xibia ( vùng áp cao Xibia này
xuất hiện từ đầu tháng IX và đạt đến cực đại vào tháng 1) , đại dương Thái Bình
Dương và Ấn Độ Dương nóng hơn hình thành áp thấp Alêut và áp thấp Ấn Độ
Dương. Mặt khác, lúc này là mùa hạ của bán cầu Nam nên áp thấp cận chí tuyến
Nam hoạt động mạnh hút gió từ cao áp Xibia về. Để ý trên bản đồ đẳng áp chúng ta
thấy chính sự giao tranh giữa áp cao Xibia và áp cao cận chí tuyến Bắc (nơi sinh ra
gió mậu dịch) mà ưu thế thuộc về áp cao Xibia, tạo nên một mùa đông lạnh ở miền
Bắc nước ta :
Về mùa đông của nửa cầu Bắc, khối không khí cực đới lục địa (NPc) từ trung tâm cao
áp Xi bia (ở khoảng 50 0 B) bị lực hút của áp thấp lục địa Ôxtrâylia ở nửa cầu Nam
( nửa cầu Nam lúc này đang là mùa hạ) kéo sâu xuống phía Nam tạo thành gió mùa
mùa đông, thổi đến Việt Nam theo hướng Đông Bắc nên còn gọi là gió mùa Đông Bắc
hoạt động từ tháng XI đến tháng IV năm sau.Gió này hoạt động theo từng đợt
Tuy nhiên, trong quá trình di chuyển đến Việt Nam, do sự tiếp xúc với bề mặt đệm
khác nhau nên mức độ biến tính và hệ quả thời tiết gây ra của khối khí cực lục địa
hoàn toàn khác nhau trong thời gian nửa đầu và nửa sau mùa đông.
- Nửa đầu mùa đông (từ tháng XI – tháng I), khối không khí đi qua lục địa
Trung Hoa rộng lớn, bị nóng lên và khô đi so với nơi xuất phát, nhưng thổi
vào Việt Nam vẫn là khối không khí lạnh và khô nhất, gây ra kiểu thời tiết
lạnh khô.
- Nửa sau mùa đông ( từ tháng II-tháng IV), khối không khí tràn qua biển
Nam Trung Hoa, được tăng cường lượng ẩm, bớt lạnh, gây ra kiểu thời tiết
lạnh ẩm với mưa phùn rất đặc trưng ở ven biển và ĐB bắc bộ, Bắc Trung bộ
(Thời kì áp thấp Alêut mở rộng ).
Như vậy, trong quá trình di chuyển xuống phía Nam, khối không khí cực lục địa bị

biến tính và nóng dần lên, đồng thời bị suy yếu dần và dường như được kết thúc ở vĩ
độ 16 0B - ranh giới của dãy núi Bạch Mã ( đôi lúc xuống đến vĩ độ 12 0B) . Do vậy,
từ 16 0B trở vào,khi di chuyển xuống phía nam, do tác động của bề mặt
đệm, khối khí lục địa bị thay đổi tính chất, bớt lạnh và do ảnh hưởng của
bức chắn đia hình – dãy núi Bạch Mã ảnh hưởng của gió mùa mùa đông giảm
hẳn, nhường cho sự thống trị của tín phong BBC- luồng gió xuất phát từ cao
áp cận chí tuyến Bắc bán cầu trên biển Thái Bình Dương (Tm) thổi về xích
đạo cũng theo hướng Đông Bắc hình thành một mùa khô, nắng nóng ở Nam
bộ, Tây Nguyên và mưa ở ven biển Trung bộ ( Tín phong Đông Bắc thổi vào
nước ta quanh năm, nhưng vào mùa đông và mùa hạ , nó chịu sự lấn áp làm lu mờ
bởi các khối không khí gió mùa ; nó chỉ mạnh lên vào các thời kì chuyển tiếp là mùa
xuân và mùa thu )
* Gió mùa mùa hạ: (Từ tháng V – tháng X ),
- Bắc bán cầu: Vào mùa hạ, khu vực chí tuyến Bắc bán cầu nóng nhất, do đó hình
thành áp thấp I-Ran ở Nam Á. Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương lanh hơn hình
thành áp cao Ha Oai, áp cao Bắc Ấn Độ Dương.
Nam bán cầu: là mùa đông nên áp cao cận chí tuyến Nam hoạt động mạnh.
Về mùa hè: lục địa Á -Âu được hun nóng tạo nên một vùng áp thấp rộng lớn có tâm
tại sơn nguyên Iran đồng thời dải áp thấp nội chí tuyến chuyển động theo chuyển
động biểu kiến của Mặt Trời sang nửa cầu Bắc và có một nhánh tiến xa về phía chí
tuyến trên các bán đảo Nam Châu Á tiếp giáp với phần phía Đông của áp thấp Châu
Á. Hệ thống khí áp này kết hợp với nhau tạo thành một sức hút mãnh liệt đối với các
luồng khí từ phía Đông đại dương, phía Nam tạo nên một luồng khí xoáy thổi vào lục
địa. Đó là gió mùa mùa hạ. Ở Đông Nam Á gió mùa mùa hạ có hướng chung là Tây
Nam nên còn được gọi là gió mùa Tây Nam.
Vào mùa hè nước ta chịu tác động mạnh của gió mùa Tây Nam được bắt nguồn từ
khối khí xích đạo (Em) và khối khí chí tuyến hình thành trong vịnh Bengan (TBg).
- Đầu mùa hạ: trung tâm áp thấp Ấn Độ – Mianma hút gió từ vịnh Bengan
(TBg – có nguồn gốc từ bắc Ấn Độ Dương) thổi theo hướng Tây Nam vào Việt
Nam. Khối khí này mang theo một lượng nhiệt - ẩm cao gây mưa lớn vào đầu

mùa hạ cho Nam Bộ và Tây Nguyên. Khi vượt qua dải Trường Sơn Bắc, do
hiệu ứng phơn ( Fohn - Gió Phơn được nghiên cứu đầu tiên ở ngọn núi Fohn
(dãy núi Anpơ). Tên Fohn được bắt nguồn từ Fvonius (nghĩa là gió Tây,
nóng). ) tạo nên gió Tây khô nóng ( nhân dân ta quen gọi là gió Lào) ở vùng
đồng bằng duyên hải Bắc Trung Bộ và phần nam của khu vực Tây Bắc
Có hai nguyên nhân thuận lợi cho sự xuất hiện gió Tây khô nóng ở Việt Nam:
+ Trước hết vào mùa hè ở Bắc Bộ nước ta hình thành nên áp thấp Bắc Bộ khơi sâu
tạo sức hút mạnh mẽ với áp cao phát gió trong vịnh Bengan.
+ Thứ hai thời kỳ này ở lục địa Trung Quốc xuất hiện áp thấp lục địa Hoa Nam (Nam
Trung Quốc) tạo sức hút mạnh mẽ và làm cho gió Tây khô nóng có ảnh hưởng rộng
lớn .
- Nửa sau mùa hạ, khối khí xích đạo (Em) từ nửa cầu Nam thổi theo hướng
Đông Nam, vượt xích đạo chuyển thành hướng Tây Nam (do lực Côriôlit)
hình thành gió mùa mùa hạ chính thức ở Việt nam, khối khí trở nên nóng và
ẩm hơn, gây mưa lớn và kéo dài cho các vùng đón gió ở Nam Bộ và Tây
Nguyên.
+ Kết hợp với dãi hội tụ nhiệt đới ( khối khí xích đạo ở BBC và NBC tiếp xúc
với nhau đều làcáckhối khí nóng ẩm, chỉ có hướng khác nhau nên hình thành
dãi hội tụ nhiệt đới nếu khác nhau vềnhiệt độ và hướng sẽ tạo nên Frông)
và do ảnh hưởng của địa hình và sự xuất hiện của áp thấp Bắc Bộ, luồng gió
này chuyển hướng Nam thổi vào ở một số khu vực ở miền Trung và hướng
Đông Nam thổi vào miền Bắc. Thuộc tính của khối khí này là nóng ẩm, gây
mưa chủ yếu cho cả hai miền Nam, Bắc và mưa tháng IX ở Trung Bộ
+ Gió mùa Tây Nam từ bán cầu Nam thổi theo từng đợt , mỗi đợt đều kèm theo sự
hoạt động của dải hội tụ tạo nên các xoáy áp thấp . Khi đủ điều kiện về nhiệt ẩm,
các xoáy này mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới và bão .

Đặc điểm khí hậu Việt Nam

Nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa và có sự phân hóa đa dạng.

Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa được thể hiện ở những khía cạnh như sau:

– Tính chất nhiệt đới

Tổng bức xạ hàng năm lớn, điển hình là cán cân bức xạ luôn đạt dương

Nhiệt độ trung bình năm trên toàn quốc đều lớn hơn 20 độ C (không tính vùng núi cao), vượt tiêu chuẩn của khí hậu nhiệt đới.

Xuất hiện nhiều nắng, tổng số giờ nắng khác nhau tùy nơi, dao động trong khoảng 1400 – 3000 giờ mỗi năm.

– Tính chất ẩm

Lượng mưa lớn trong năm, phân đều các khu vực, dao động từ 1500 đến 2000mm

Độ ẩm không khí rất cao, trên 80% và cân bằng ẩm luôn dương.

– Tính chất gió mùa

Gió mùa có gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ

+ Gió mùa mùa đông bao gồm Gió mùa đông bắc và gió tín phong bán cầu Bắc.

Gió mùa đông bắc có từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau ở miền Bắc. Khu vực chịu tác động trực tiếp của khối khí lạnh phương Bắc di chuyển theo hướng Đông Bắc vào lãnh thổ nước ta.Kiểu thời tiết đặc trưng nhất là đầu mùa đông thường lạnh khô còn cuối mùa đông sẽ xuất hiện lạnh ẩm.Gió mùa Đông Bắc sẽ chỉ hoạt động từng đợt nhất định và khi di chuyển xuống phía Nam sẽ bị dãy Bạch Mã chặn lại.

Gió Tín phong bán cầu Bắc được xác định từ Đà Nẵng ở vĩ tuyến 160B trở vào Nam. Gió Tín phong bán cầu Bắc sẽ thổi theo hướng Đông Bắc chiếm ưu thế gây mưa cho vùng ven biển Trung Bộ. Đây chính là nguyên nhân tạo nên mùa khô ở Nam Bộ và Tây Nguyên.

+ Gió Mùa Mùa Hạ

Vào đầu mùa hạ:Khối khí nhiệt đới ẩm xuất phát từ Bắc Ấn Độ Dương sẽ di chuyển theo hướng Tây Nam vào nước ta gây ra mưa lớn cho các tỉnh đồng bằng Nam Bộ và Tây Nguyên. Lúc này sẽ xuất hiện hiệu ứng phơn ở vùng đồng bằng ven biển Trung Bộ và phần Nam của khu vực Tây Bắc.

Vào giữa và cuối mùa hè:Thời tiết sẽ xuất hiện gió Tây Nam gây ra mưa lớn và kéo dài ở khu vực Nam Bộ Tây Nguyên. VÌ hoạt động của gió mùa Tây Nam kết hợp với dải hội tụ nhiệt đới đã gây ra nguyên nhân mưa lớn vào mùa hạ cho cả 2 miền Bắc và Nam.

Những đặc điểm về khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đã tạo nên sự khác nhau rõ rệt giữa ba miền nước ta, cụ thể như sau:

+ Miền Bắc: Có mùa hè nóng và mưa nhiều, mùa đông lạnh khô và ít mưa. Bên cạnh đó, các tỉnh miền Bắc còn xuất hiện thêm cả mùa Xuân và mùa Thu.

+ Miền Nam: Thời tiết đặc trưng rõ rệt bởi hai mùa là mùa mưa và mùa khô

+ Miền Trung: Khí hậu cũng được chia thành hai mùa là mùa mưa và mùa khô, tuy nhiên mùa mưa sẽ có xu hướng lệch về mùa thu đông hơn.

– Khí hậu nước ta có sự phân hóa đa dạng: Sự phân hóa của khí hậu theo không gian, theo thời gian và theo địa hình và khu vực.