Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.
Home Forums > Thư Viện Tổng Hợp > Tủ Sách Khoa Học Xã Hội > Lịch Sử Học > Lịch Sử ĐCS Việt Nam >
Discussion in 'Lịch Sử ĐCS Việt Nam' started by quanh.bv, Sep 22, 2021.
Tags:
(You must log in or sign up to reply here.)
77 653 KB 0 54
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Đang xem trước 10 trên tổng 77 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH GVC.Ths. Hoàng Thị Hằng Giáo trình
ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG
CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
(Dùng cho hệ đào tạo từ xa) 1 2011
VINH LỜI NÓI ĐẦU
Xin chào các anh / chị học viên
Chúng tôi rất hân hạnh được gặp các anh / chị qua giáo trình này.
Môn học Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam là một trong ba
môn học lý luận Chính trị cơ bản trong các trường đại học, cao đẳng, mới được
đưa vào giảng dạy trong mấy năm gần đây, thay thế cho môn học Lịch sử Đảng
Cộng sản Việt Nam. Mặc dù mới đưa vào giảng dạy nhưng đã khẳng định được vị
trí quan trọng của môn học trong hệ thống các môn khoa học Mác - Lênin, Tư
tưởng Hồ Chí Minh, nhằm giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh
viên.
Sau khi học xong môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam
các anh/chị sẽ đạt được những mục tiêu tổng quát sau:
- Thấy được sự ra đời tất yếu của Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Nắm được những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng trong tiến
trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến
cách mạng xã hội chủ nghĩa.
- Vận dụng kiến thức chuyên ngành để chủ động, tích cực trong giải quyết
những vấn đề kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội theo đường lối, chính sách, pháp
luật của Đảng và Nhà nước.
- Có thái độ trân trọng quá khứ, có ý thức tu dưỡng, rèn luyện về lý tưởng,
đạo đức cách mạng, niềm tự hào về Đảng, về dân tộc.
Giáo trình bao gồm: Chương mở đầu và 8 chương thuộc nội dung của
chương trình môn học (đánh số thứ tự từ I đến VIII); hệ thống câu hỏi tự luận và
câu hỏi trắc nghiệm kèm theo đáp án. Giới thiệu một số tài liệu có liên quan đến
chương trình môn học.
Theo quy định hiện hành, môn học Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản
Việt Nam gồm có 9 chương với thời lượng là 3 tín chỉ; kết thúc môn học có bài thi
hết môn.
Để học tốt môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, anh/chị
cần có những kiến thức cơ bản về các môn học: Những nguyên lý cơ bản của chủ
nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và Lịch sử Việt Nam cận hiện đại. Anh
/chị phải sử dụng tốt phương pháp lịch sử và lôgic; phương pháp phân tích, tổng
hợp, so sánh…Biết vận dụng quan điểm của Đảng vào thực tiễn cuộc sống.
KHÁI QUÁT CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC Chương trình môn học Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam
bao gồm 9 chương với các nội dung sau đây:
Chương mở đầu: Đối tượng, nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu môn
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Chương này có hai nội dung
lớn: Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu; phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa của
việc học tập môn học đối với sinh viên. 2 Chương I: Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh chính trị
đầu tiên của Đảng. Chương này có hai nội dung lớn: Hoàn cảnh lịch sử ra đời
Đảng Cộng sản Việt Nam; Hội nghị thành lập Đảng và Cương lĩnh chính trị đầu
tiên của Đảng.
Chương II: Đường lối đấu tranh giành chính quyền (1930-1945). Chương
này có hai nội dung lớn: Chủ trương đấu tranh từ năm 1930 đến năm 1939; chủ
trương đấu tranh từ năm 1939 đến năm 1945.
Chương III: Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ
xâm lược (1945-1975). Chương này nghiên cứu hai nội dung lớn: Đường lối
xây dựng, bảo vệ chính quyền và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược
(1945-1954); Đường lối kháng chiến chống Mỹ cứu nước, thống nhất Tổ Quốc
(1954-1975).
Chương IV: Đường lối công nghiệp hóa. Chương này nghiên cứu hai nội
dung lớn: Công nghiệp hóa thời kỳ trước đổi mới (trước năm 1986); công nghiệp
hóa, hiện đại hóa thời kỳ đổi mới.
Chương V: Đường lối xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa. Chương này nghiên cứu hai nội dung lớn: Quá trình đổi mới nhân thức
về kinh tế thị trường; tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa ở nước ta.
Chương VI: Đường lối xây dựng hệ thống chính trị. Chương này nghiên cứu
hai nội dung lớn: Đường lối xây dựng hệ thống chính trị thời kỳ trước đổi mới
(1945 -1989); Đường lối xây dựng hệ thống chính trị thời kỳ đổi mới.
Chương VII: Đường lối xây dựng, phát triển nền văn hóa và giải quyết các
vấn đề xã hội. Chương này nghiên cứu hai nội dung lớn: Quá trình nhận thức và
nội dung đường lối xây dựng, phát triển nền văn hóa; quá trình nhận thức và chủ
trương giải quyết các vấn đề xã hội.
Chương VIII: Đường lối đối ngoại. Chương này nghiên cứu hai nội dung
lớn: Đường lối đối ngoại thời kỳ từ năm 1975 đến năm 1986; Đường lối đối ngoại,
hội nhập kinh tế quốc tế thời kỳ đổi mới.
Nội dung chương trình nghiên cứu quá trình hình thành, bổ sung, phát triển
đường lối cách mạng của Đảng; gồm đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân và đường lối các mạng xã hội chủ nghĩa, đặc biệt tập trung làm rõ đường lối
của Đảng trên một số lĩnh vực cơ bản của thời kỳ đổi mới. Đánh giá việc thực hiện
đường lối cách mạng của Đảng qua các thời kỳ cách mạng và rút ra những bài học
kinh nghiệm lịch sử. 3 Chương mở đầu
ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
MÔN ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
Chương này gồm hai mục lớn:
I. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu.
II. Phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa của việc học tập môn học đối với sinh viên.
Mục tiêu: Sau khi học xong chương này anh/chị sẽ:
- Nắm được khái niệm “đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Nắm được đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu môn Đường lối cách mạng
của Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Nắm được phương pháp nghiên cứu môn Đường lối cách mạng của Đảng
Cộng sản Việt Nam.
- Nhận thức được ý nghĩa của việc học tập môn Đường lối cách mạng của
Đảng Cộng sản Việt Nam.
Nội dung
I. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Đối tượng nghiên cứu:
a. Khái niệm đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam:
Đảng cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân đồng thời
là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung
thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Đảng cộng
sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng
tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động; lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ
chức cơ bản.
Ngay từ khi ra đời, thấm nhuần chủ nghĩa Mác- Lênin, Đảng đã đề ra đường
lối cách mạng đúng đắn… Vì vậy, Đảng đã đoàn kết được những lực lượng cách
mạng to lớn chung quanh giai cấp mình. Còn các đảng phái của các giai cấp khác
thì hoặc bị phá sản, hoặc bị cô lập.
Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đấu quyết định mọi thắng lợi của cách
mạng Việt Nam. Trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, vấn đề cơ bản trước hết là
đề ra đường lối cách mạng. Hoạch định đường lối là công việc quan trọng hàng
đầu của một chính đảng.
Đường lối cách mạng của Đảng là hệ thống quan điểm, chủ trương, chính
sách về mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp của cách mạng Việt Nam.
Đường lối cách mạng của Đảng được thể hiện qua cương lĩnh, nghị quyết, chỉ
thị…
Trong tiến trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, tùy theo nội dung, tính chất,
phạm vi và thời gian… Đảng đề ra đường lối cách mạng theo các cấp độ khác
nhau. Có đường lối chính trị chung, xuyên suốt cả quá trình cách mạng như:
đường lối độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Có đường lối cách mạng
trong 2 thời kỳ lịch sử như: đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân; đường
lối cách mạng xã hội chủ nghĩa. Có đường lối vạch ra trong từng giai đoạn như: 4 đường lối cách mạng trong thời kỳ vận động dân chủ 1936 - 1939; đường lối cách
mạng trong thời kỳ khởi nghĩa giành chính quyền (1939 - 1945); đường lối
cách mạng miền Nam trong thời kỳ chống Mỹ (1954 - 1975); đường lối đổi mới
(từ Đại hội VI, năm 1986). Ngoài ra còn có đường lối cách mạng vạch ra cho
từng lĩnh vực hoạt động như: đường lối công nghiệp hóa, đường lối đối ngoại…
Đường lối cách mạng của Đảng chỉ có giá trị chỉ đạo thực tiễn khi nắm bắt
đúng quy luật vận động khách quan. Vì vậy trong quá trình lãnh đạo và chỉ đạo
cách mạng, Đảng phải thường xuyên chủ động nghiên cứu lý luận, tổng kết thực
tiễn để kịp thời điều chỉnh, phát triển đường lối, thậm chí nếu thấy đường lối
không còn phù hợp với sự vận động của thực tiễn thì phải thay đổi.
Đường lối đúng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng,
quyết định vị trí, uy tín của Đảng đối với quốc gia dân tộc. Vì vậy, để tăng
cường vai trò lãnh đạo của Đảng trước hết phải xây dựng đường lối cách mạng
đúng đắn. Nghĩa là, đường lối của Đảng phải được hoạch định trên cơ sở kết
hợp sáng tạo quan điểm lý luận khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin; tri thức
tiên tiến của nhân loại; đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ của thực tiễn cách mạng
Việt Nam và đặc điểm, xu thế quốc tế. Đường lối đó phải nhằm phụng sự Tổ
quốc, phục vụ nhân dân. Đường lối đúng sẽ đi vào đời sống, soi sáng thực tiễn
và trở thành ngọn cờ thức tỉnh, động viên và tập hợp quần chúng nhân dân tham
gia tự giác phong trào cách mạng một cách hiệu quả nhất. Ngược lại, nếu sai
lầm về đường lối thì cách mạng sẽ bị tổn thất, thậm chí bị thất bại.
Để hoạch định đường lối cách mạng đúng đắn, Đảng phải nắm vững và
vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bám sát thực
tiễn vận động của đất nước và thời đại, tìm tòi nghiên cứu để nắm bắt những
quy luật khách quan, chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa giáo điều, chủ quan,
duy ý chí.
Gần 80 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Việt Nam đã giành
được những thắng lợi to lớn:
- Cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, giành độc lập cho dân
tộc, tự do cho nhân dân, mở ra một kỷ nguyên mới cho nước nhà - độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
- Đánh thắng các thế lực đế quốc xâm lược, giải phóng dân tộc, thống nhất
đất nước, bảo vệ vững chắc lãnh thổ và chủ quyền quốc gia.
- Tiến hành thành công sự nghiệp đổi mới, đưa Việt Nam hội nhập vào trào
lưu chung của thế giới để phát triển mạnh mẽ, vững chắc. Góp phần tích cực vào
sự nghiệp hòa bình, thịnh vượng của nhân dân thế giới.
b. Đối tượng nghiên cứu môn học:
Môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam nghiên cứu sự ra
đời của Đảng cộng sản Việt Nam và đường lối do Đảng đề ra trong quá trình lãnh
đạo cách mạng Việt Nam từ năm 1930 đến nay. Do đó, đối tượng của môn học là
sự ra đời của Đảng và hệ thống quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng trong
tiến trình cách mạng Việt Nam - từ cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân đến cách
mạng xã hội chủ nghĩa. 5 Môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam có mối quan hệ mật
thiết với môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin và môn Tư
tưởng Hồ Chí Minh. Vì đường lối của Đảng là sự kết hợp chân lý phổ biến của
chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh với thực tiễn cách mạng Việt
Nam. Do đó, nắm vững hai môn học này sẽ trang bị cho sinh viên tri thức và
phương pháp luận khoa học để nhận thức đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng một cách sâu sắc và toàn diện hơn.
Mặc khác, vì đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam không chỉ
phản ánh sự vận dụng sáng tạo các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh mà còn là sự bổ sung, phát triển và làm phong phú chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trước sự vận động, biến đổi không
ngừng của đất nước và quốc tế. Do đó, việc nghiên cứu đường lối của cách mạng
của Đảng cộng sản Việt Nam góp phần làm sáng tỏ vai trò nền tảng tư tưởng và
kim chỉ nam cho hành động của Đảng, đồng thời làm tăng tính thuyết phục của
hai môn lý luận chính trị này.
2. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Một là, làm rõ sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam - chủ thể hoạch định
đường lối cách mạng Việt Nam.
Hai là, làm rõ quá trình hình thành, bổ sung và phát triển đường lối cách
mạng của Đảng từ năm 1930 đến nay. Trong đó đặc biệt làm rõ đường lối trên một
số lĩnh vực cơ bản của thời kỳ đổi mới.
Ba là, đánh giá kết quả thực hiện đường lối cách mạng của Đảng trong tiến
trình cách mạng iệt Nam
Yêu cầu đặt ra đối với việc dạy và học môn Đường lối cách mạng của
Đảng cộng sản Việt Nam:
- Đối với người dạy: phải nghiên cứu đầy đủ các cương lĩnh, nghị quyết,
chỉ thị của Đảng trong toàn bộ tiến trình lãnh đạo cách mạng, bảo đảm cập nhật
hệ thống đường lối của Đảng. Mặt khác, trong giảng dạy phải làm rõ hoàn cảnh
lịch sử ra đời và sự bổ sung, phát triển các quan điểm, chủ trương của Đảng
trong tiến trình cách mạng. Gắn lý luận với thực tiễn trong quá trình giảng dạy.
- Đối với người học: phải nắm vững nội dung cơ bản đường lối của Đảng để
từ đó lý giải những vấn đề thực tiễn và vận dụng quan điểm của Đảng vào cuộc
sống.
- Đối với cả người dạy và người học: trên cơ sở nghiên cứu một cách có hệ
thống, sâu sắc đường lối của Đảng cùng với tri thức chuyên ngành của mình có thể
đóng góp ý kiến cho Đảng về đường lối, chủ trương, chính sách, đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ của cách mạng nước ta hiện nay.
II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC HỌC TẬP MÔN HỌC: 1. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp hiểu theo nghĩa chung nhất là con đường, cách thức và biện
pháp để đạt tới mục đích. Trong trường hợp cụ thể của môn học Đường lối cách
mạng của Đảng, phương pháp nghiên cứu được hiểu là con đường, cách thức để 6 nhận thức đúng đắn những nội dung cơ bản của đường lối và hiệu quả tác động
của nó trong thực tiễn cách mạng Việt Nam.
a. Cơ sơ phương pháp luận:
Nghiên cứu môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam phải
dựa trên thế giới quan, phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin,
các quan điểm có ý nghĩa phương pháp luận của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các
quan điểm của Đảng.
b. Phương pháp nghiên cứu:
Giữa phương pháp nghiên cứu và nội dung nghiên cứu có mối quan hệ biện
chứng. Phương pháp phải trên cơ sở sự vận động của nội dung. Vì vậy, phương
pháp nghiên cứu môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam, ngoài
phương pháp luận chung đã nêu trên, đối với mỗi nội dung cụ thể cần phải vận
dụng một phương pháp nghiên cứu phù hợp. Trong đó, sử dụng kết hợp phương
pháp lịch sử (nghiên cứu sự vật, hiện tượng theo trình tự thời gian, theo quá trình
diễn biến đi từ phát sinh phát triển đến kết quả của nó) và phương pháplogic
(nghiên cứu một cách tổng quát nhằm tìm ra bản chất của sự vật, hiện tượng và
khái quát thành lý luận) là hết sức quan trọng trong nghiên cứu đường lối cách
mạng của Đảng. Ngoài ra còn có thể sử dụng các phương pháp khác như: phân
tích, tổng hợp, so sánh, quy nạp và diễn dịch, cụ thể hóa, trừu tượng hóa… thích
hợp với từng nội dung của môn học.
2. Ý nghĩa của việc học tập môn học:
Môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam trang bị cho sinh
viên những hiểu biết cơ bản về sự ra đời của Đảng, về quan điểm, đường lối của
Đảng trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa,
đặc biệt là đường lối của Đảng trong thời kỳ đổi mới. Học tập môn Đường lối cách
mạng của Đảng cộng sản Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc bồi
dưỡng cho sinh viên niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, định hướng phấn đấu
theo mục tiêu, lý tưởng và đường lối của Đảng; nâng cao ý thức trách nhiệm của
sinh viên trước những nhiệm vụ trọng đại của đất nước.
Qua học tập môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam, sinh viên
có thể vận dụng kiến thức chuyên ngành để chủ động, tích cực giải quyết những vấn
đề kinh tế, chính trị, xã hội… theo đường lối, chính sách của Đảng.
Những vấn đề cần ghi nhớ trong chương mở đầu:
1. Khái niệm “Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam”.
2. Đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu của môn Đường lối cách mạng của Đảng
Cộng sản Việt Nam.
3. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu môn Đường lối cách
mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam.
4. Vị trí tầm quan trọng và ý nghĩa của môn học Đường lối cách mạng của
Đảng Cộng sản Việt Nam.
Bài tập tự luận 7 Câu 1. Chứng minh rằng: Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt
Nam là một bộ môn khoa học.
Câu 2. Trình bày nhiệm vụ nghiên cứu của môn học Đường lối cách mạng
của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1. Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thiện khái niệm:
“Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam là hệ thống quan điểm,
chủ trương, chính sách về…………của cách mạng Việt Nam”.
A. Mục tiêu.
B. Phương hướng, nhiệm vụ.
C. Giải pháp.
D. Mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp.
Câu 2. Đối tượng chủ yếu của môn học Đường lối cách mạng của Đảng
Cộng sản Việt Nam là hệ thống quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng
trong tiến trình cách mạng Việt Nam, bao gồm những giai đoạn cách mạng
nào?
A. Giai đoạn cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
B. Giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa.
C. Cả A và B.
Câu 3. Nhiệm vụ nghiên cứu môn học Đường lối cách mạng của Đảng
Cộng sản Việt Nam là:
A. Làm rõ sự ra đời tất yếu của Đảng Cộng sản Việt Nam.
B. Làm rõ quá trình hình thành, bổ sung và phát triển đường lối cách mạng
của Đảng.
C. Làm rõ kết quả thực hiện đường lối cách mạng của Đảng trong tiến trình
cách mạng Việt Nam.
D. Cả A, B và C.
Câu 4. Các phương pháp chủ yếu trong nghiên cứu Đường lối cách mạng
của Đảng Cộng sản Việt Nam là:
A. Lịch sử và lôgic.
B. Phân tích và tổng hợp.
C. So sánh.
D. Cả A. B và C. 8 Chương I
SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
VÀ CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG
Chương này bao gồm 2 mục lớn:
I. Hoàn cảnh lịch sử ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam.
II. Hội nghị thành lập Đảng và Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.
Mục tiêu: Sau khi học xong chương này anh/chị sẽ:
- Hiểu được hoàn cảnh ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Hiểu được vai trò của Nguyễn Ái Quốc trong quá trình chuẩn bị về chính
trị, tư tưởng, tổ chức cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Nắm được những nội dung cơ bản trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.
- Nắm được ý nghĩa lịch sử sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương
lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.
Nội dung
I. HOÀN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM: 1. Hoàn cảnh quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX:
a. Sự chuyển biến của chủ nghĩa tư bản và hậu quả của nó:
Từ cuối thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản đã chuyển từ tự do cạnh tranh sang giai
đoạn đế quốc chủ nghĩa. Các nước tư bản đế quốc, bên trong thì tăng cường bóc
lột nhân dân lao động, bên ngoài thì xâm lược và áp bức nhân dân các dân tộc
thuộc địa. Sự thống trị tàn bạo của chủ nghĩa đế quốc làm cho đời sống nhân dân
lao động các nước trở nên cùng cực. Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa với chủ
nghĩa thực dân ngày càng gay gắt, phong trào đấu tranh chống xâm lược diễn ra
mạnh mẽ ở các nước thuộc địa.
b. Chủ nghĩa Mác - Lênin:
Vào giữa thế kỷ XIX, phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân phát triển
mạnh mẽ, đặt ra yêu cầu bức thiết phải có hệ thống lý luận khoa học với tư cách là
vũ khí tư tưởng của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư
bản. Trong bối cảnh đó, chủ nghĩa Mác ra đời, về sau được Lênin phát triển và trở
thành chủ nghĩa Mác - Lênin.
Chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ rõ, muốn giành được thắng lợi trong cuộc đấu
tranh thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân phải lập ra Đảng
cộng sản. Sự ra đời của Đảng cộng sản là tất yếu khách quan đáp ứng yêu cầu
cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân chống áp bức, bóc lột. Tuyên ngôn của
Đảng cộng sản (năm 1848), xác định: “Những người cộng sản luôn luôn đại biểu
cho lợi ích của toàn bộ phong trào, là bộ phận kiên quyết nhất trong các đảng công
nhân ở các nước; họ hiểu rõ những điều kiện, tiến trình và kết quả của phong trào
vô sản”(1). Những nhiệm vụ chủ yếu có tính quy luật mà chính đảng của giai cấp
công nhân cần thực hiện là: (1) C. Mác và Ph.Ănggen: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia. Hà Nội, 1995, t4. tr 614-615. 9 - Tổ chức, lãnh đạo cuộc đấu tranh của công nhân để thực hiện mục đích là
giành lấy chính quyền và xây dựng xã hội mới.
- Đảng phải luôn đứng trên lập trường của giai cấp công nhân, mọi chiến
lược, sách lược của Đảng đều xuất phát từ lợi ích của giai cấp công nhân.
- Đảng phải đại biểu cho quyền lợi của toàn thể nhân dân lao động. Bởi vì
giai cấp công nhân chỉ có thể giải phóng được mình đồng thời giải phóng cho các
tầng lớp nhân dân lao động khác trong xã hội.
Chủ nghĩa Mác - Lênin đã lay chuyển, lôi cuốn quần chúng nhân dân và cả
những phần tử ưu tú, tích cực ở các nước thuộc địa vào phong trào cộng sản. Kể
từ khi chủ nghĩa Mác - Lênin được truyền bá váo Việt Nam, phong trào yêu nước
và phong trào công nhân phát triển mạnh mẽ theo khuynh hướng cách mạng vô
sản dẫn tới sự ra đời của các tổ chức cộng sản ở Việt Nam. Hồ Chí Minh đã vận
dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam, đáp ứng
đúng hoàn cảnh và nhu cầu của cách mạng nước ta, từ đó sáng lập ra Đảng cộng
sản Việt Nam. Chủ nghĩa Mác - Lênin là nền tảng tư tưởng của Đảng cộng sản
Việt Nam.
c. Cách mạng tháng Mười Nga và Quốc tế Cộng sản:
Năm 1917, cuộc Cách mạng tháng Mười Nga giành được thắng lợi. Nhà
nước Xô viết trên nền tảng liên minh công nông dưới sự lãnh đạo của Đảng
Bônsêvich Nga ra đời. Với thắng lợi của Cách mạng tháng Mười, chủ nghĩa Mác
- Lênin từ lý luận đã trở thành hiện thực, đồng thời mở đầu một thời đại mới
“thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại giải phóng dân tộc”(2). Cuộc cách
mạng này cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân, nhân dân
các nước và là một trong những động lực thúc đẩy sự ra đời của nhiều Đảng
cộng sản: Đảng cộng sản Đức, Đảng cộng sản Hungary (1918), Đảng cộng sản
Mỹ (1919), Đảng cộng sản Anh, Đảng cộng sản Pháp (1920), Đảng cộng sản
Trung Quốc và Đảng cộng sản Mông Cổ (1921), Đảng cộng sản Nhật Bản
(1922)…
Đối với các dân tộc thuộc địa, Cách mạng tháng Mười Nga đã nêu tấm gương
sáng trong việc giải phóng các dân tộc bị áp bức. Về ý nghĩa của Cách mạng tháng
Mười, Nguyễn Ái Quốc khẳng định: Cách mạng tháng Mười như tiếng sét đã
đánh thức nhân dân châu Á tỉnh giấc mê hàng thế kỷ nay. Và “Cách mệnh Nga
dạy cho chúng ta rằng muốn cách mệnh thành công thì phải dân chúng (công
nông) làm gốc, phải có đảng vững bền, phải bền gan, phải hy sinh, phải thống
nhất. Nói tóm lại là phải theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin”(3).
Tháng 3-1919, Quốc tế Cộng sản (Quốc tế III) được thành lập. Sự ra đời
của Quốc tế Cộng sản có ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của phong trào
cộng sản và công nhân quốc tế. Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề
dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin được công bố tại Đại hội II Quốc tế cộng
sản vào năm 1920 đã chỉ ra phương hướng đấu tranh giải phóng các dân tộc thuộc
(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t8, tr. 562.
Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội ,2002, t2, tr. 257; tr.287. (3) (3) 10 This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Video liên quan