Chương 1 NHẬP MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC 1.SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC Chủ nghĩa xã hội khoa học được hiểu theo hai nghĩa: Theo nghĩa rộng, Chủ nghĩa xã hội khoa học là khoa học luận giải từ các góc độ triết học, kinh tế học chính trị và chính trị - xã hội về sự chuyển biến tất yếu của xã hội loài người từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Theo nghĩa hẹp, chủ nghĩa xã hội khoa học là một trong ba bộ phận hợp thành chủ nghĩa Mác – Lênin. Trong khuôn khổ môn học này, chủ nghĩa xã hội khoa học được nghiên cứu theo nghĩa hẹp. 1.1.Hoàn cảnh lịch sử ra đời chủ nghĩa xã hội khoa học 1.1.1.Điều kiện kinh tế xã hội Vào những năm 40 của thế kỷ XIX, cuộc cách mạng công nghiệp phát triển mạnh mẽ tạo nên nền đại công nghiệp. Nền đại công nghiệp cơ khí làm cho phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa có bước phát triển vượt bậc. Cùng với quá trình phát triển của nền đại công nghiệp, sự ra đời hai giai cấp cơ bản, đối lập về lợi ích: giai cấp tư sản và giai cấp công nhân. Cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân ngày càng quyết liệt như: Phong trào Hiến chương Anh diễn ra trên 10 năm (1836 - 1848); Phong trào công nhân dệt ở thành phố Xi-lê-di, Đức diễn ra năm 1844. Đặc biệt, phong trào công nhân dệt thành phố Lyon, nước Pháp diễn ra vào năm 1831 và năm 1834 đã có tính chất chính trị rõ nét. Sự phát triển của phong trào công nhân đã minh chứng, lần đầu tiên, giai cấp công nhân đã xuất hiện như một lực lượng chính trị độc lập, đòi hỏi một cách bức thiết phải có một hệ thống lý luận soi đường và một cương lĩnh chính trị làm kim chi nam cho hành động. 1.1.2. Tiền đề khoa học tự nhiên và tư tưởng lý luận a.Tiền đề khoa học tự nhiên Đầu thế kỷ XIX, những phát minh trong vật lý học và sinh học đã tạo ra bước phát triển đột phá có tính cách mạng: Học thuyết Tiến hóa của Charles Robert Darwin; Định luật Bảo toàn và chuyển hóa nâng lượng của Mikhail Vasilyevich Lomonosov; Học thuyết tế bào củaMatthias Jakob Schleiden. Những phát minh này là tiền đề khoa học cho sự ra đời của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. b.Tiền đề tư tưởng lý luận Khoa học xã hội cũng có những thành tựu lớn, trong đó có triết học cổ điển 1 |
