Nội dung Ngôn ngữ C là ngôn ngữ lập trình có mục đích và được sử dụng khá phổ biến nhờ tính đơn giản và linh hoạt. Nó cũng là một ngôn ngữ lập trình có cấu trúc và độc lập với máy. Được sử dụng để viết các ứng dụng quan trọng khác nhau. Chẳng hạn như các hệ điều hành, cơ sở dữ liệu Oracle và trình thông dịch Python,…. Hãy cùng Ironhack tìm hiểu các vấn đề liên quan đến học lập trình C cho người mới bắt đầu nhé! 1. Ngôn ngữ lập trình C là gì?Ngôn ngữ C được sử dụng để tạo ra các ứng dụng hệ thống tương tác trực tiếp với các thiết bị phần cứng. Ví dụ như trình điều khiển, nhân hệ điều hành,… Nó được phát triển bởi nhà khoa học máy tính người Mỹ – Dennis Ritchie. Ngôn ngữ lập trình C còn được xem là cơ sở cho các ngôn ngữ lập trình khác. Do đó, nó còn được gọi là “ngôn ngữ mẹ”. Ngôn ngữ lập trình C được giải nghĩa theo nhiều cách khác nhau Bạn có thể xác định ngôn ngữ C bằng những cách như sau:
1.1 C như là một ngôn ngữ mẹNgôn ngữ C còn được xem là ngôn ngữ mẹ của tất cả các ngôn ngữ lập trình hiện đại khác. Bởi hầu hết các trình biên dịch, máy ảo Java, nhân hệ điều hành, … đều được viết bằng ngôn ngữ C. Hầu hết các ngôn ngữ lập trình đều tuân theo cú pháp của ngôn ngữ C, chẳng hạn như, C++, Java, C#,…Nó cung cấp các khái niệm cốt lõi như mảng, chuỗi, hàm, đặc tả tập tin,… đang được sử dụng trong nhiều ngôn ngữ khác như C++, Java, C#,… 1.2 C như một ngôn ngữ lập trình hệ thốngNgôn ngữ lập trình hệ thống được sử dụng để tạo ra phần mềm hệ thống. Ngôn ngữ C là ngôn ngữ lập trình hệ thống bởi nó có thể được sử dụng để lập trình cấp thấp (ví dụ như trình điều khiển hoặc nhân hệ điều hành). Nó thường được sử dụng để tạo ra thiết bị phần cứng, hệ điều hành, trình điều khiển, nhân hệ điều hành,… Ví dụ như nhân hệ điều hành Linux được viết bằng ngôn ngữ C. Không thể sử dụng các ngôn ngữ khác như Java, .Net, PHP,… để lập trình nó. 1.3 C như một ngôn ngữ thủ tụcCác “thủ tục” bao gồm hàm, phương thức, quy trình, chương trình con,… Ngôn ngữ thủ tục chỉ định một chuỗi các bước để lập trình có thể giải quyết vấn đề. Ngôn ngữ thủ tục chia nhỏ lập trình thành các hàm, cấu trúc dữ liệu,… C là một ngôn ngữ thủ tục. Trong C, bạn phải khai báo các biến và các nguyên mẫu hàm trước khi sử dụng chúng. 1.4 C như một ngôn ngữ lập trình có cấu trúcNgôn ngữ lập trình có cấu trúc là một tập hợp con của ngôn ngữ có cấu trúc. “Cấu trúc” nghĩa là chia nhỏ một lập trình thành nhiều phần hoặc nhiều khối để dễ hiểu hơn. Trong ngôn ngữ C, chúng tôi chia nhỏ lập trình thành nhiều phần bằng cách sử dụng các hàm. Điều này giúp cho lập trình trở nên dễ hiểu và dễ sửa đổi hơn. 1.5 C như một ngôn ngữ lập trình cấp trungC được xem là ngôn ngữ lập trình cấp trung bởi nó hỗ trợ tính năng cho cả ngôn ngữ cấp thấp và ngôn ngữ cấp cao. Lập trình ngôn ngữ C được chuyển thành các mã hợp ngữ. Nó hỗ trợ cho con trỏ (cấp thấp) nhưng nó độc lập với máy (tính năng của cấp cao). Ngôn ngữ cấp thấp dành riêng cho một máy, tức là phụ thuộc vào máy. Nó phụ thuộc vào máy, chạy nhanh nhưng không dễ hiểu. Bên cạnh đó, ngôn ngữ cấp cao không dành riêng cho một máy, tức là độc lập với máy và rất dễ hiểu. 2. Ứng dụng chính của ngôn ngữ lập trình CDưới đây là các ứng dụng cụ thể của C:
3. Tại sao phải học ngôn ngữ C?Như bạn đã biết, C chính là ngôn ngữ cơ sở của nhiều ngôn ngữ lập trình. Do đó, bên cạnh việc học các ngôn ngữ lập trình khác thì học ngôn ngữ C chính là một việc làm rất cần thiết. Bởi nó chia sẻ các khái niệm giống nhau, như kiểu dữ liệu, toán tử, cầu lệnh điều khiển,… C có thể được sử dụng rộng rãi trong rất nhiều ứng dụng. Nó là một ngôn ngữ đơn giản và cung cấp khả năng thực thi cao hơn. Bên cạnh đó, thị trường lao động hiện nay cũng cần khá nhiều nhân lực developer lập trình C. C là một ngôn ngữ lập trình có cấu trúc. Trong đó, lập trình được chia thành nhiều mô-đun khác nhau. Mỗi mô-đun có thể được viết riêng biệt và sau đó, bạn có thể ghép chúng lại để tạo thành một lập trình C độc lập. Cấu trúc này giúp cho bạn dễ dàng kiểm tra, bảo trì và gỡ lỗi lập trình. Ngôn ngữ C chứa 32 từ khóa, nhiều kiểu dữ liệu và một tập hợp các hàm được xây dựng sẵn giúp lập trình chạy hiệu quả hơn. Một tính năng khác của lập trình C chính là nó có thể tự mở rộng được. Lập trình C chứa nhiều hàm khác nhau và chúng là một phần của thư viện. Bạn có thể thêm các tính năng và hàm vào thư viện này. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể truy cập và sử dụng những hàm này bất cứ khi nào. Tính năng này sẽ giúp đơn giản hóa quá trình làm việc với những lập trình phức tạp. Nhiều trình biên dịch khác nhau có sẵn và được sử dụng để thực thi các lập trình được viết bằng ngôn ngữ này. Nó là ngôn ngữ có tính khả chuyển cao. Điều này có nghĩa là các lập trình được viết bằng ngôn ngữ C có thể chạy trên nhiều máy khác.Tính năng này rất cần thiết khi bạn muốn sử dụng hoặc thực thi code trên nhiều máy khác nhau. 4. C hoạt động như thế nào?C là một ngôn ngữ biên dịch. Trình biên dịch chính là một công cụ đặc biệt để biên dịch lập trình và chuyển đổi nó thành các tệp đối tượng mà máy có thể đọc được. Ví dụ: int main() { Sau quá trình biên dịch, trình liên kết sẽ kết hợp với các tệp đối tượng khác nhau và tạo ra tệp thực thi duy nhất để chạy lập trình. Sơ đồ dưới đây thể hiện việc thực thi của lập trình C. Quá trình thực thi của lập trình C Hiện nay, nhiều trình biên dịch khác nhau trực tuyến có sẵn và bạn có thể dễ dàng sử dụng chúng. Chức năng của các trình biên dịch không khác nhau và hầu hết chúng đều cung cấp các tính năng cần thiết để thực thi các lập trình ‘C’ và ‘C++’. Dưới đây là danh sách các trình biên dịch trực tuyến phổ biến hiện nay:
5. Điểm mạnh và điểm yếu của CDù ngôn ngữ C được sử dụng phổ biến trong các lập trình. Thế nhưng, bên cạnh những điểm mạnh vượt trội thì C cũng có những điểm yếu nhất định. 5.1 Điểm mạnhDưới đây là 5 điểm mạnh chính của ngôn ngữ lập trình C:
5.3 Điểm yếu5 điểm yếu chính của ngôn ngữ C bao gồm:
6. 7 nguyên tắc học lập trình C cho người mới bắt đầuSau đây là 7 nguyên tắc trong học lập trình C cho người mới bắt đầu cần nắm: 6.1 Đơn giảnMột trong những ưu điểm tuyệt vời của ngôn ngữ C là tính minh bạch và đơn giản. Vì vậy bạn nên tránh viết những nội dung trừu tượng phức tạp để quá trình chỉnh sửa sau này, tránh sử dụng macro, typedef để ẩn con trỏ hoặc tránh viết “struct”. 6.2 Nhận biết và tránh các mẫu nguy hiểm.Bạn nên tính toán lượng không gian bạn cần để phân bổ dữ liệu hợp lý thay vì sử dụng bộ đệm có kích thước cố định. Và đọc các Manual page để nắm được các chức năng sử dụng cũng như cách xử lý lỗi nếu có. 6.3 Sắp xếp các mã cẩn thậnBạn nên triển khai các mã của mình thành các thư mục triển khai một số nhóm chức năng và mỗi chức năng được tạo một tệp riêng, tách các đoạn mã liên quan riêng biệt đặt vào các mục (file) riêng biệt, sử dụng static functions để sắp xếp lại đoạn mã của bạn được logic. Học lập trình C cho người mới bắt đầu không khó khi bạn nhớ 7 nguyên tắc này 6.4 Chỉ sử dụng các tính năng tiêu chuẩn.Khi mới học lập trình bạn không được nhầm lẫn và mặc định một số tính năng như: mặc định đây là nền tảng (platform) Linux, xem trình biên dịch (compiler) là gcc hay mặc định cấu trúc (architecture) là x86. 6.5 Áp dụng quy trình làm việc có kỷ luật.Để bạn có thể kiểm soát được phiên bản lập trình thông qua viết commit messages – giải thích ngắn gọn sự thay đổi ở dòng đầu tiên và xác định mục tiêu rõ ràng khi làm việc tại feature branches 6.6 Thực hiện kiểm tra và đánh giá nghiêm ngặt.Bên cạnh tuân thủ các quy trình làm việc để hạn chế những sai sót trong quá trình lập trình, bạn cũng cần thực hiện các bước kiểm tra và đánh giá, cụ thể:
6.7 Học hỏi từ những sai lầmKhi mắc sai lầm việc đầu tiên là hãy sửa lỗi (bug). Học lập trình C cho người chưa biết gì bao giờ bạn cũng sẽ gặp phải lỗi là điều rất hiển nhiên. Vì vậy, để sửa được lỗi bạn có thể:
Từ đó, bạn sẽ giải quyết được lỗi của mình một cách chính xác và rút được bài học kinh nghiệm cho các lập trình mã về sau. 7. Tự học lập trình C cho người mới bắt đầuĐể quá trình tự học lập trình C cho người chưa biết gì đạt được hiệu quả hơn. Trước hết bạn phải hiểu và nắm được những kiến thức căn bản về các khái niệm từ khoá liên quan đến C. Từ đó, bạn mới có thể dễ dàng bắt tay vào viết mã. Bạn có thể bắt đầu tham khảo từ bài viết “Ngôn ngữ lập trình C cơ bản” của IRONHACK Việt Nam nhé! 8. Tài liệu học lập trình C cơ bản cho người mới bắt đầuĐể cho việc tự học của bạn có thể được tốt hơn, chúng tôi đã tìm hiểu và sẽ liệt kê một số tài liệu, giáo trình bổ ích có thể hỗ trợ bạn, mời bạn tham khảo
Sách của thầy Phạm Văn Ất cung cấp đầy đủ kiến thức cơ bản đến nâng cao, gồm 546 trang, 18 chương và 13 phụ lục Combo Giáo trình kỹ thuật học lập trình C cơ bản cho người mới bắt đầu
Tài liệu cũng cung cấp đầy đủ các kiến thức lập trình cơ bản, có nhiều ví dụ hay và nguồn code bạn có thể tham khảo
Tài liệu này cũng có đầy đủ những kiến thức dành cho các bạn mới học và làm quen với ngôn ngữ lập trình C
Tài liệu tóm lược nhưng đủ thông tin về ngôn ngữ lập trình C trong 7 chương
Được đánh giá là “cuốn sách đáng đọc”, nhờ cách truyền đạt thú vị, sử dụng nhiều hình ảnh giúp người đọc dễ hình dung và tạo được hứng thú. Bìa cuốn sách học lập trình C cho người chưa biết gì – Head First C
Tài liệu được viết dựa trên tài liệu lập trình của diễn đàn lập trình hàng đầu StackOverflow. Tổng hợp đầy đủ các kiến thức bởi các chuyên gia Ngoài tài liệu tham khảo, bạn có thể trực tiếp tham dự các khoá học để có thể được hướng dẫn cụ thể hơn bởi một đội ngũ chuyên nghiệp. 9. Khóa học lập trình C cho người mới bắt đầuMột trong những nơi có đội ngũ tâm huyết và có kinh nghiệm hơn 15 năm trong lĩnh vực công nghệ giáo dục, IRONHACK Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ và tìm cho bạn những giải pháp học tập đạt hiệu quả cao. Nhiều người đam mê hoặc có hứng thú với lập trình thường e ngại bắt đầu việc học, bởi vì những trở ngại như:
Nếu bạn đang có hứng thú với lập trình nhưng vẫn còn e ngại những điều trên và đang không biết bắt đầu từ đâu. Hoặc đơn giản bạn đang muốn biết học lập trình ở đâu hiệu quả cho người mới thì hãy tham khảo ngay chương trình học dành riêng cho “người chưa biết gì về lập trình” của IRONHACK Việt Nam. Tại đây bạn sẽ được:
Dành cho những bạn chưa hiểu mô hình học Boosting Camp: Hiểu đơn giản đây là một chương trình đặc biệt theo phương pháp của quân đội, với những buổi học cường độ cao.
10. Kết luậnNgôn ngữ C được phát triển bởi nhà khoa học máy tính Dennis Ritchie vào năm 1972. Các đặc tính chủ yếu của nó bao gồm: ngôn ngữ mẹ, ngôn ngữ lập trình hệ thống, ngôn ngữ thủ tục, ngôn ngữ lập trình có cấu trúc và ngôn ngữ cấp trung. Nó được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực phát triển phần mềm. Bên cạnh đó, nó còn có tính khả chuyển cao và linh hoạt. Trên đây là những kiến thức cơ bản về khái niệm, những ứng dụng chính, cách thức hoạt động và ưu nhược điểm của ngôn ngữ lập trình C. Để việc học lập trình C cho người mới bắt đầu ngoài việc ghi nhớ các nguyên tắc, bạn còn phải nắm được những kiến thức căn bản thì việc tự học của bạn sẽ trở nên dễ dàng hơn. Chúc bạn thành công trong quá trình học tập nhé![/vc_column_text][/vc_column][/vc_row] |