Đến với chương trình vật lý lớp 6, các em sẽ được học về những chiếc máy cơ đơn giản. Các em sẽ được hiểu về cấu tạo, cách sử dụng những chiếc máy này. Thế nhưng, đã bao giờ các em tò mò về ứng dụng thực tế của máy cơ đơn giản chưa? Chúng sẽ giúp ích được gì trong cuộc sống của chúng ta? Bài viết ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về các máy cơ đơn giản là gì? Và hơn cả, chúng ta sẽ được biết đến ứng dụng thực tế của các loại máy này nhé!
Ý nghĩa của những chiếc máy cơ đơn giản?
Trong thực tế cuộc sống, chúng ta sử dụng rất nhiều máy cơ đơn giản để hỗ trợ hoạt động. Sẽ có nhiều người thắc mắc tại sao chúng ta phải sử dụng và phát minh ra máy cơ đơn giản. Máy cơ đơn giản được phát minh để hỗ trợ cho những công việc hàng ngày. Ví dụ như kéo, hoặc đưa vật lên cao.
Mô hình đòn bẩy
Nếu chúng ta kéo vật lên theo phương thẳng đứng, chúng ta cần ít nhất một lực bằng trọng lượng của vật. Chúng ta sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc này. Đối với những vật quá nặng, chúng ta sẽ cần đến sức của nhiều người. Tư thế kéo không chuẩn còn có thể bị ngã, gây ra thương tích.
Đó cũng chính là lý do vì sao mà máy cơ đơn giản được phát minh và sử dụng trong thực tế. Những chiếc máy này sẽ hỗ trợ con người trong việc giảm bớt độ nặng của vật khi đưa vật lên cao. Hơn cả, việc sử dụng máy cơ đơn giản còn đảm bảo an toàn cho người kéo vật.
Trong chương trình vật lý lớp 6 các em sẽ được tìm hiểu về máy cơ đơn giản. Còn thực tế cuộc sống, những chiếc máy cơ có thể được cấu tạo đặc biệt hơn để hỗ trợ công việc. Các em có thể đã nhìn thấy nhiều loại máy cơ hơn so với giới thiệu trong chương trình được học.
Máy cơ đơn giản là gì?
Máy cơ đơn giản được định nghĩa là một loại thiết bị cơ học dùng để thay đổi hướng hoặc độ lớn của lực. Đây đều là những mô hình đơn giản nhất. Tăng độ lớn của lực sản sinh ra và giảm độ lớn của lực tác dụng lên. Nói một cách đơn giản, máy cơ được chế tạo theo những lợi thế cơ học. Từ đó giúp con người thực hiện việc kéo vật lên cao một cách dễ dàng hơn. Hiểu về cấu tạo và cách sử dụng của máy cơ đơn giản, các em sẽ thấy được nhiều vận dụng của chiếc máy này.
Ròng rọc – máy cơ đơn giản
Các máy cơ đơn giản được sử dụng để di chuyển, đưa vật lên cao một cách đơn giản, an toàn hơn. Thay vì chúng ta tự dùng sức lực của mình để thực hiện hành động. Thì chúng ta có thể giảm bớt sức của bản thân trong việc kéo vật lên cao nhờ máy cơ đơn giản. Mô hình chung, các loại máy cơ giúp đỡ con người đưa vật lên cao đều được phát triển từ máy cơ đơn giản.
Ứng dụng của lý thuyết về máy cơ đơn giản
Các em sẽ được làm quen với máy cơ đơn giản trong quá trình học vật lý lớp 6. Mỗi em sẽ được hiểu về cấu tạo của những chiếc máy cơ này và cách sử dụng của chúng. Ngoài ra, những bài tập liên quan đến máy cơ đơn giản còn yêu cầu học sinh xác định độ lớn lực, hướng kéo. Chính vì vậy, các em nên nhớ về ý nghĩa, cách sử dụng để làm bài tập dễ dàng hơn. Không phải bất cứ chiếc máy cơ đơn giản nào cũng có cấu tạo giống nhau. Chúng được chia ra thành các loại riêng biệt.
Mô hình mặt phẳng nghiêng
Các máy cơ đơn giản
Có ba loại máy cơ đơn giản các em được học trong chương trình vật lý lớp 6 chính là: mặt phẳng nghiêng, ròng rọc và đòn bẩy. Hình dáng và cấu tạo của các loại máy cơ này cũng khác nhau. Chúng ta sẽ đi tìm hiểu về từng loại để dễ dàng nhận biết hơn nhé!
Mặt phẳng nghiêng – các loại máy cơ đơn giản
Mặt phẳng nghiêng là một trong số những loại máy cơ đơn giản được sử dụng rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày. Mặt phẳng nghiêng có thể hiểu đơn giản là một tấm ván đặt nghiêng dùng để đưa vật lên cao. Nó là một mặt phẳng với điểm đầu và điểm cuối có độ cao khác nhau. Thông thường, khi chúng ta di chuyển một vật lên cao với phương thẳng đứng sẽ tốn rất nhiều sức. Tuy nhiên nếu sử dụng mặt phẳng nghiêng thì lực dùng để di chuyển vật lên cao sẽ nhỏ hơn.
Điểm trừ của việc sử dụng mặt phẳng nghiêng – một trong những các loại máy cơ đơn giản chính là quãng đường di chuyển vật sẽ dài hơn. Hiệu suất cơ học của mặt phẳng nghiêng chính là tỉ lệ chiều cao chia cho độ dài của mặt phẳng nghiêng. Điều này cũng được giải thích bằng hàm lượng giác của toán học. Mặt phẳng nghiêng giúp chúng ta di chuyển một vật lên vị trí cao hơn một cách nhẹ nhàng.
>> Tìm hiểu thêm về Tìm hiểu về mặt phẳng nghiêng – máy cơ đơn giản? Giải đáp Vật lý 6
Khối lượng riêng và trọng lượng riêng
Ròng rọc – các loại máy cơ đơn giản
Khác với mặt phẳng nghiêng, ròng rọc đơn giản được cấu tạo bởi khối trụ kim loại, giá đỡ, ròng rọc, dây kéo. Ròng rọc được chia thành hai loại là ròng rọc cố định và ròng rọc động. Ròng rọc cố định không làm thay đổi độ lớn của lực kéo nhưng đem đến lợi ích về chiều. Các bạn có thể dễ dàng đưa vật lên cao dù đứng cùng vị trí của vật ban đầu. Trong trường hợp này, ròng rọc cố định đem đến cường độ lực là như nhau F=P.
Ví dụ về đòn bẩy
Ròng rọc động
Ròng rọc động sẽ đem đến lợi về cường độ lực. Ròng rọc động không giúp thay đổi về chiều nhưng có thể được lợi 2 lần về lực. Chúng ta có thể hiểu đơn giản về điều này. Lực chúng ta dùng đế kéo vật lên cao chỉ bằng ½ trọng lượng của vật. Đây chính là tác dụng cực kỳ tốt mà ròng rọc động đem đến. Hầu hết loại máy cơ đơn giản đều đem đến lợi ích trong lực kéo hoặc hướng kéo. Trong thực tế cuộc sống, ròng rọc được sử dụng rất nhiều.
Tuy nhiên, hiện nay, chúng ta đã có thể sử dụng một số loại máy nâng khác để di chuyển vật lên cao thuận tiện hơn. Máy cơ đơn giản vẫn được sử dụng trong các công trình xây dựng. Sử dụng trong lắp đặt quy mô vừa và nhỏ. Việc di chuyển các loại máy cơ đơn giản cũng dễ dàng hơn.
Đòn bẩy – các loại máy cơ đơn giản
Đòn bẩy cũng là một trong các loại máy cơ đơn giản có cấu tạo không quá phức tạp mà đem đến tác dụng tốt. Đòn bẩy là một vật rắn sử dụng một điểm tựa hay còn gọi là điểm quay. Điểm này giúp biến đổi lực của một vật tác dụng lên một vật khác. Chắc chắn khi học đến bài máy cơ đơn giản trong vật lý 6. Các em sẽ được nghe về câu nói nổi tiếng của Archimedes. Archimedes đã từng nói: “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nâng bổng Trái Đất lên”. Đòn bẩy và quy tắc của đòn bẩy được sử dụng rất nhiều trong các loại máy cơ hiện nay.
Từ thời xa xưa, ông cha ta đã biết cách sử dụng đòn bẩy để nâng một vật khác lên cao. Điều này đem đến nhiều kết quả tốt trong thực tế. Đòn bẩy thời xưa còn được sử dụng trong quân đội. Ngày nay, máy cơ đơn giản đều được thiết kế đặc biệt hơn. Những chiếc máy này dùng phục vụ những công việc trong cuộc sống hằng ngày. Các em nên tìm hiểu sâu hơn về từng loại máy cơ đơn giản để hiểu hơn về chủ đề này. Điều này cũng giúp các em làm bài tập ví dụ thực tế dễ dàng hơn.
Có thể nói, những điều liên quan đến các loại máy cơ đơn giản đã được chúng tôi đề cập đến trên đây. Hy vọng các em có thể đọc và ghi nhớ những điều cần biết. Học vật lý có thể áp dụng tốt vào cuộc sống. Đây chính là điều tốt nhất dành cho các em. Khi vừa học vừa thực hành, việc học sẽ không còn là lý thuyết nhàm chán. Cảm ơn các em đã đón đọc bài viết này.
>>> Tìm đọc thêm các bài viết khác có cùng chủ đề
27/02/2022 70
Đáp án C
Các loại máy cơ đơn giản thường gặp: Ròng rọc (cố định và động), mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Người ta đưa vật nặng lên độ cao h bằng hai cách:
Cách 1: Kéo trực tiếp vật lên theo phương thẳng đứng.
Cách 2: Kéo vật theo mặt phẳng nghiêng có chiều dài gấp hai lần độ cao h. Bỏ qua ma sát ở mặt phẳng nghiêng. So sánh công thực hiện trong hai cách. Phát biểu nào sau đây đúng?
Xem đáp án » 27/02/2022 382
Trong các phát biểu sau, phát biểu nào đúng với định luật về công?
Xem đáp án » 27/02/2022 140
Người ta dùng một lực 400N kéo một vật 75kg lên nhờ mặt phẳng nghiêng dài 3,5m, cao 0,8m. Hiệu suất của mặt phẳng nghiêng có thể nhận giá trị nào sau:
Xem đáp án » 27/02/2022 135
Phát biểu nào sau đây về máy cơ đơn giản là đúng?
Xem đáp án » 27/02/2022 135
Đưa một vật nặng có trọng lượng P lên cùng độ cao h bằng hai cách. Cách thứ nhất, kéo trực tiếp vật lên theo phương thẳng đứng. Cách thứ hai, kéo vật lên theo phương mặt phẳng nghiêng. Nếu bỏ qua ma sát thì nhận xét nào sau đây đúng?
Xem đáp án » 27/02/2022 103
Người ta kéo vật có khối lượng m = 45kg lên mặt phẳng nghiêng dài 16m, cao 1,5m. Lực cản do ma sát là Fc
Fc = 24N. Coi vật chuyển động đều. Công của người kéo có thể nhận giá trị nào sau:
Xem đáp án » 27/02/2022 102
Một người dùng ròng rọc động nâng một vật lên cao 10m với lực kéo 150N. Công người đó thực hiện là bao nhiêu?
Xem đáp án » 27/02/2022 69
Người ta dùng một mặt phẳng nghiêng để kéo một vật có khối lượng 50 kg lên cao 2 m. Nếu không có ma sát thì lực kéo là 125 N. Thực tế có ma sát và lực kế là 175 N. Hiệu suất của mặt phẳng nghiêng dùng trên là bao nhiêu?
Xem đáp án » 27/02/2022 63
Một người dùng ròng rọc động nâng một vật lên cao 7m với lực kéo 160N. Công người đó thực hiện là bao nhiêu?
Xem đáp án » 27/02/2022 60
Dùng hệ thống gồm 3 ròng rọc động và 3 ròng rọc cố định để kéo vật lên thì cho ta lợi bao nhiêu lần về lực?
Xem đáp án » 27/02/2022 60
Kéo đều hai thùng hàng, mỗi thùng nặng 500 N lên sàn ô tô cách mặt đất bằng tấm ván đặt nghiêng (ma sát không đáng kể). Kéo thùng thứ nhất dùng tấm ván 4m, kéo thùng thứ hai dùng tấm ván 2 m. So sánh nào sau đây đúng khi nói về công thực hiện trong hai trường hợp?
Xem đáp án » 27/02/2022 56
Để đưa vật có trọng lượng P = 500 N lên cao bằng ròng rọc động phải kéo dây đi một đoạn 8 m. Lực kéo, độ cao đưa vật lên và công nâng vật lên là bao nhiêu?
Xem đáp án » 27/02/2022 53
Một người đi xe đạp đi đều từ chân dốc lên đỉnh dốc cao 5 m. Dốc dài 40 m, biết lực ma sát cản trở xe chuyển động trên mặt đường là 20 N và cả người cùng xe có khối lượng 37,5 kg. Công tổng cộng do người đó sinh ra là bao nhiêu?
Xem đáp án » 27/02/2022 53
Người ta kéo đều một vật có khối lượng m = 75kg lên mặt phẳng nghiêng dài 10m, cao 1,5m. Lực cản do ma sát là FcFc = 20N. Công của người kéo thực hiện là
Xem đáp án » 27/02/2022 48
Trong các phát biểu sau, phát biểu nào sai?
Xem đáp án » 27/02/2022 38