Tỷ lệ dân số thế giới mắc bệnh bướu cổ ước tính 15,8%. Với bướu cổ lành tính không nguy hiểm nhưng trong nhiều trường hợp bướu lớn gây khó thở, nuốt nghẹn, khàn giọng… Do đó, người bệnh bướu cổ cần đi khám bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường để theo dõi, kiểm soát tình trạng tiến triển của bướu và can thiệp điều trị khi cần thiết. Show
 Bướu cổ lành tính là gì?Bướu cổ lành tính (y học gọi bướu giáp) là tình trạng các tế bào tuyến giáp phát triển quá mức hoặc không đồng đều, với biểu hiện kích thước tuyến giáp tăng lên, sưng to bất thường. Đây là một trong những dạng rối loạn tuyến giáp phổ biến, có thể điều trị bằng thuốc, phẫu thuật. (1) Bướu cổ lành tính là dạng rối loạn tuyến giáp phổ biến, có thể điều trị bằng thuốc, phẫu thuật. Nguyên nhân gây ra bướu cổ lành tínhCó nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến chức năng hoặc sự phát triển của tuyến giáp dẫn đến bướu cổ.
Nếu một người không đảm bảo đủ i-ốt trong chế độ ăn uống, việc sản xuất hormone tuyến giáp bị giảm xuống. Lúc này tuyến yên báo hiệu tuyến giáp sản xuất nhiều hormone hơn ảnh hưởng đến cấu trúc tuyến giáp.
Bên cạnh đó, các yếu tố rủi ro dẫn đến bướu cổ lành tính gồm:
Bướu cổ lành tính có nguy hiểm không?Hầu hết bướu cổ lành tính không nguy hiểm. Tuy nhiên, các bướu cổ lành tính có kích thước lớn cũng có thể dẫn đến tổn thương thần kinh (liệt dây thần kinh phrenic, hội chứng Horner và liệt dây thần kinh thanh quản tái phát). Các tổn thương này sẽ chấm dứt sau khi phẫu thuật tuyến giáp. Ngoài ra, tuyến giáp quá lớn chèn ép thực quản khiến người bệnh khó nuốt, ảnh hưởng đến việc ăn uống, thiếu chất dinh dưỡng. (3) Bướu cổ quá lớn chèn ép thực quản khiến người bệnh khó nuốt, ảnh hưởng đến việc ăn uống. Triệu chứng của bệnh bướu cổ lành tínhHầu hết bướu cổ lành tính không có dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khác ngoài sưng ở cổ. Mức độ sưng và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng do bướu cổ lành tính gây ra tùy thuộc từng người. Trong nhiều trường hợp, bướu cổ nhỏ đến mức chỉ được phát hiện khi vô tình đi khám sức khỏe, xét nghiệm, chụp phim. (4) Các triệu chứng bướu cổ lành tính còn phụ thuộc vào việc chức năng tuyến giáp có thay đổi hay không, kích thước phát triển của bướu cổ lành tính, có cản trở cơ quan hô hấp hay không. Đôi khi kích thước hoặc vị trí của bướu cổ lành tính gây cản trở đường thở và dây thanh quản dẫn đến: khó nuốt, ho, khó thở khi gắng sức, khàn tiếng, ngáy… Phương pháp chẩn đoán bệnh bướu cổ lành tínhKhi có dấu hiệu nghi ngờ bướu cổ, người bệnh nên đăng ký khám với bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường để được chẩn đoán chính xác. Tại hệ thống BVĐK Tâm Anh, bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường thông thạo kiến thức chuyên môn, giàu kinh nghiệm thực tiễn nên chẩn đoán chính xác bệnh bướu cổ. Bác sĩ sờ, nắn xem có sưng ở cổ hay không, có thể yêu cầu người bệnh nuốt khi cảm thấy có bướu cổ. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm, xét nghiệm chức năng tuyến giáp để xác định kích thước bướu cổ, lành tính hay ác tính, cường giáp, suy giáp để có phương pháp điều trị phù hợp. Ngoài ra, nếu nghi ngờ bướu cổ ác tính, bác sĩ sẽ chỉ định chọc hút dịch, sinh thiết tế bào. Điều trị bướu cổ lành tínhTùy thuộc vào nguyên nhân gây bướu cổ lành tính mà bác sĩ có chỉ định điều trị khác nhau. Thông thường, với những bướu nhỏ, chức năng tuyến giáp bình thường, không gây nuốt nghẹn, khó thở… sẽ được theo dõi, khám định kỳ mà không cần điều trị. Còn các bướu cổ lớn, ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, gây nuốt khó, thở… tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường sẽ chỉ định dùng thuốc (điều trị nội khoa), xạ trị, phẫu thuật. Cách phòng tránh bướu cổ lành tínhHầu hết các trường hợp bướu cổ lành tính đều có thể phòng ngừa bằng chế độ ăn đầy đủ i-ốt. Cụ thể, người bệnh cần chế độ ăn đầy đủ cá biển, nước mắm, muối i-ốt… và tránh dùng rau bắp cải, cải thảo, cần tây. Người dân nên thực hiện lối sống lành mạnh (không thức khuya, hạn chế uống rượu, bia, hút thuốc, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày). Việc nâng cao sức khỏe tổng thể, phòng tránh được nhiều bệnh: tiểu đường, bướu cổ, cường giáp… Câu hỏi thường gặp1. Khi phát hiện bướu cổ lành tính nên làm gì?Khi phát hiện bướu cổ lành tính, người bệnh nên khám bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường để được theo dõi sức khỏe. Người bệnh tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để việc điều trị đạt hiệu quả. 2. Bướu cổ đơn thuần có nên mổ không?Câu trả lời là không. Bệnh bướu cổ đơn thuần (dân gian gọi là bướu cổ lành tính) không nguy hiểm. Người bệnh bướu cổ đơn thuần vẫn sinh hoạt, làm việc, sinh con bình thường. Bệnh có thể điều trị bằng dùng thuốc, uống phóng xạ… và điều chỉnh chế độ ăn uống (bổ sung các thực phẩm giàu i- ốt như hải sản, sò, nghêu, dùng muối i-ốt thường xuyên). 3. Khi nào nên phẫu thuật bướu cổ?Phẫu thuật là phương pháp sau cùng khi đã thực hiện các phương pháp khác nhưng không thành công. Đặc biệt, những người bị bướu cổ lớn thường gặp vấn đề về đường thở, có thể làm phức tạp phẫu thuật. Khí quản có thể bị lệch khiến việc đặt nội khí quản khi gây mê cho người bệnh thêm khó khăn. Quá trình phẫu thuật cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro: hạ canxi máu tạm thời hoặc vĩnh viễn do tổn thương tuyến cận giáp, mất nhiều máu, ảnh hưởng đến dây thanh quản khiến người bệnh khàn giọng, câm, sẹo trước cổ… (5) Phẫu thuật là phương pháp sau cùng khi đã thực hiện các phương pháp khác. Do đó, tùy thuộc vào mức độ, tình trạng bướu cổ, bác sĩ chuyên khoa Nội tiết – Đái tháo đường sẽ có chỉ định phẫu thuật. Thông thường bác sĩ sẽ chỉ định mổ tuyến giáp khi:
Với phương pháp phẫu thuật, bác sĩ cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Do đó, tuyến giáp có thể không còn hoạt động hoặc hoạt động kém nên người bệnh dễ bị suy giáp, cần được điều trị tiếp tục bằng dùng thuốc bổ sung hormone tuyến giáp. Phẫu thuật bướu cổ là kỹ thuật khó, cần trang thiết bị hiện đại, bác sĩ phẫu thuật và bác sĩ gây mê có tay nghề cao, nhiều kinh nghiệm. Các bướu cổ lớn gây ra nhiều vấn đề về đường thở và có thể làm phức tạp phẫu thuật. Khí quản có thể bị lệch nên gây khó khăn cho việc đặt nội khí quản để gây mê cho người bệnh. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM được trang bị thiết bị máy móc hiện đại cùng bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, tay nghề cao… giúp người bệnh an tâm, tin tưởng khi đến khám, điều trị. HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bướu cổ lành tính không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, tuy nhiên, người bệnh cần đi khám sức khỏe định kỳ, đúng lịch hẹn với bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường để được theo dõi, chỉ định siêu âm, xét nghiệm khi có bất thường (kích thước bướu cổ tăng đột ngột, đau nhức…). |
